Άλκηστις Ζιρώ: "Η αθωότητα βιάζεται καθημερινά"

Είναι ταλέντο να συνειδητοποιείς την ευθύνη τού να κάνεις τέχνη σήμερα. Και αυτό το ταλέντο η δυναμική ηθοποιός, Άλκηστις Ζιρώ, το έχει και με το παραπάνω.

Η Μαρία, στην παράσταση Ανεξάρτητα Κράτη στο Θέατρο Χώρα, είναι ένας σημαντικός ρόλος για εσάς. Αυτό φαίνεται στα λίγα δευτερόλεπτα που την αφήνετε πίσω σας για να υποκλιθείτε στο κοινό μετά το τέλος του έργου. Είμαι πολύ ευγνώμων και συγκινημένη που βρίσκομαι σε αυτή τη δουλειά. Από παιδί, όταν αποφάσισα ότι θέλω να γίνω ηθοποιός, αυτό ήταν το όραμά μου. Να συμμετέχω σε τέτοιες παραστάσεις μέσα από τις οποίες θα έχω τη δυνατότητα να κινητοποιώ τον κόσμο, να μετακινώ κάτι μέσα τους. Θέλω μέσα από τους ρόλους και τις ηρωίδες μου να φωτίζονται ιστορίες ανθρώπων που δεν ακούστηκαν ποτέ ή όχι αρκετά.

Ακούγεται σαν ευθύνη... Έτσι το αντιλαμβάνομαι, σαν μια μεγάλη ευθύνη. Η ηρωίδα μου δεν είναι απλώς ένα κορίτσι που μπαίνει σε ένα γραφείο Τύπου ως νέα δημοσιογράφος. Είναι ένα σύμβολο. Συμβολίζει την αθωότητα, το πείσμα, το "γαμώτο" που έχουμε όλοι μέσα μας για την αδικία που βιώνουμε. Στην παράσταση όλοι αλλάζουν ρούχα γιατί αλλάζουν οι εποχές, αλλά εκείνη μένει με το ίδιο φόρεμα, γιατί παραμένει αναλλοίωτη η ίδια. Περνάει μέσα από τη σήψη, το κακό, τη διαφθορά και τη δυσοσμία αυτού του γραφείου Τύπου και παραμένει έτσι όπως ξεκίνησε: αθώα και συνεπής με τις ιδέες και τα πιστεύω της. Και αυτό είναι πολύ συγκινητικό. Για όλα αυτά την αντιλαμβάνομαι ως σύμβολο. Η Μαρία είναι βαριά και σημαντική σαν σύμβολο.

Στα Ανεξάρτητα Κράτη, το φόρεμα της Μαρίας δεν αλλάζει, αλλά πολλά από τα πράγματα με τα οποία καταπιάνεται η παράσταση, η οποία διαδραματίζεται στα '70s, είναι κραταιά ακόμα και σήμερα. Το έργο που έγραψαν οι Αντώνης Τσιοτσιόπουλος και Γιώργος Παλούμπης θίγει αρκετά ζητήματα, όπως η πατριαρχία, η παρεμβατικότητα, η ελευθερία του λόγου, η διαφθορά, οι σκοτεινές σχέσεις που ανθίζουν ανάμεσα στα ΜΜΕ και την εξουσία. Αυτό που με τρομοκρατεί περισσότερο από όλα ως άνθρωπο είναι ότι διαδραματίζεται το 1978, σε ένα γραφείο Τύπου μιας γνωστής εφημερίδας, και όσα λέγονται και όσα συμβαίνουν, ακούγονται και είναι πιο επίκαιρα, καυτά, μελανά και τραυματικά από ποτέ. Δεν έχει αλλάξει τίποτα. Πραγματικά είναι συγκλονιστικό το πόσα χρόνια έχουν περάσει και συμβαίνουν τα ίδια πράγματα και πόσο η αλυσίδα της χειραγώγησης από όσους κατέχουν την εξουσία σε αυτή τη χώρα δεν έχει κοπεί. Είναι ένα έργο βαθιά πολιτικό, γραμμένο με την πρόθεση να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο.

Πέρα από την αθωότητά της, η Μαρία παραμένει συνεπής σε όλα αυτά που πιστεύει. Πόσο δύσκολο έχει αποδειχτεί για εσάς κάτι τέτοιο; Προς το παρόν, δεν έχω δυσκολευτεί να παραμείνω πιστή και συνεπής στα ιδεώδη μου και σε όσα πιστεύω, ίσως γιατί περιβάλλομαι από ανθρώπους και συνεργάτες που μου προσφέρουν απλόχερα τον χώρο να είμαι αυτό το κορίτσι με τις ιδέες του και όλα αυτά που φανερώνει η στάση ζωής του. Από την άλλη, όταν πρόκειται για μια δουλειά από την οποία εξαρτάται ο βιοπορισμός σου, ενδέχεται να υπάρξει και ένα πισωγύρισμα, ωστόσο νομίζω ότι μπορεί να είναι ελάχιστο. Αν όμως είναι μεγάλο, αρχίζεις και αλλοιώνεσαι.

Σε μία από τις παραστάσεις σας, οι συντελεστές του έργου σηκώσατε ένα πανό υποστήριξης στον Νίκο Ρωμανό. Αυτό το έργο έχει άμεση σχέση με όλο αυτό που συμβαίνει. Μιλάει για το ποιος αποφασίζει ποιος θα προφυλακίζεται και ποιος όχι, για το πότε και ποιος κρίνει πότε είναι αρκετά τα στοιχεία και πότε δεν είναι. Επιλέξαμε πολύ συνειδητά να προχωρήσουμε σε αυτή την κίνηση. Ξέραμε ότι μπορεί να έχει επιπτώσεις. Θα μπορούσε κάποιος από το κοινό να διαμαρτυρηθεί και να πει "εγώ ήρθα να δω μια παράσταση, δεν γουστάρω να δω μια πολιτική τοποθέτηση". Πράγματι, υπήρξε μια θεάτρια που έγραψε μετά το τέλος της παράστασης ένα σχόλιο ότι ήταν ωραία η παράσταση, αλλά ότι υπήρξε προσπάθεια χειραγώγησης υπέρ του Νίκου Ρωμανού. Για εμένα αυτό ήταν απογοητευτικό. Το να σου αρέσει, δηλαδή, το έργο, να είσαι με τη δικαίωση και την αλήθεια, αλλά μέχρι εκεί που φτάνει η δική σου συνείδηση, μέχρι τα δικά σου όρια. Ωστόσο, κρατάω το ότι ο περισσότερος κόσμος χειροκρότησε, φώναξε συνθήματα και ότι ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή. Η πολιτική μας τοποθέτηση είχε όνομα και επίθετο. Οι άνθρωποι της τέχνης πρέπει να τοποθετούνται και να έχουν ξεκάθαρη κοινωνικοπολιτική άποψη. Πρέπει να είσαι πολιτικό ον ενεργό. Αν όχι, είναι σαν να μη σε εκφράζει ολοκληρωτικά η τέχνη σου.

Από την άλλη, μια παράσταση είναι μια παράσταση, με τον ίδιο τρόπο που ένα σύνθημα στον τοίχο του facebook ή στο timeline του Ιnstagram δεν είναι μια διεκδίκηση. Συμφωνείτε με αυτό; Καταλαβαίνω τι λέτε. Πράγματι, όλες αυτές οι δηλώσεις και τα post στα social media έχουν αποδυναμώσει τους αγώνες στον δρόμο. Υπάρχει ο κίνδυνος του "ποστάρω κάτι και ξεμπέρδεψα για σήμερα με την κοινωνική μου συνείδηση". Κάτι που συμβαίνει και το βρίσκω λυπηρό. Προσωπικά, δεν θα παραβλέψω ότι έχω ένα βήμα το οποίο θα το χρησιμοποιήσω για να τοποθετηθώ δημόσια, αλλά η παρουσία μου, η παρουσία μας, είναι και οφείλει να είναι εκεί έξω. Οι πλατφόρμες αυτές πάνε με τα καλά και τα στραβά τους. Το θέμα είναι πώς επιλέγουμε εμείς να τις χρησιμοποιήσουμε. Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η εικόνα πλέον είναι πάρα πολύ ισχυρή.

Από την αρχή της σεζόν είστε και η Δώρα στο σίριαλ Αρχελάου 5. Η σειρά ξεκίνησε ως κάτι πολύ πρωτοποριακό και πολύ φρέσκο για τα ελληνικά δεδομένα και την κρατική τηλεόραση, με νέα πρόσωπα, και όχι μόνο, γραμμένη και φτιαγμένη με φροντίδα και με ποιότητες όπως η ασφάλεια και η επικοινωνία μεταξύ των συνεργατών. Ξεκίνησε ως μια πολύ ωραία συνθήκη. Στην πορεία, όμως, άρχισαν να μπαίνουν άλλοι παράγοντες, που δεν είχαν να κάνουν με εμάς που συμμετείχαμε. Παράγοντες που αλλοίωναν το σενάριο, άρα και το αποτέλεσμα. Φτάσαμε στο σημείο να μην έχουμε τον έλεγχο του έργου. Οπότε, από κάτι πολύ ελευθεριακό, κατέληξε να γίνεται κάτι όλο και πιο αποστειρωμένο. Ένα από τα πολλά παραδείγματα συντηρητισμού είναι να απαγορεύεις σε μια σειρά ένα γκέι ζευγάρι να φιληθεί, ώστε να μην περαστούν λάθος πρότυπα στην ελληνική οικογένεια. Κάπως έτσι, το σίριαλ έπαψε να είναι αυτό που ήθελαν οι δημιουργοί του και οι συντελεστές του να είναι. Παρ' όλα αυτά, κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είναι μια αξιοπρεπής δουλειά και έχουμε περάσει υπέροχα, ακόμη και μετά την ανακοίνωση ότι το Αρχελάου 5 θα ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο. Εκεί, υποδύομαι τη Δώρα, ένα πολύ χύμα κορίτσι. Μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο καθωσπρεπισμούς και κουτάκια, το να μπορείς στη δουλειά σου να λύνεσαι, να ανοίγεις το στόμα σου και να λες πράγματα που δεν θα έλεγες στην καθημερινή σου ζωή, είναι τρομερά απελευθερωτικό.

Αυτή τη σεζόν, λοιπόν, είστε σε μια θεατρική παράσταση που καταπιάνεται με την ελευθερία του Τύπου, τη δικαιοσύνη και την παρεμβατικότητα της εξουσίας, και από την άλλη συμμετείχατε σε μια δουλειά που δέχτηκε παρεμβάσεις. Θα μιλήσω μέσα από τις ηρωίδες μου. Από τη μια η Μαρία στα Ανεξάρτητα Κράτη επιδεικνύει τεράστια ψυχικά αποθέματα για να φτάσει να κάνει ό,τι κάνει για όλα όσα πιστεύει. Δεν έχει να χάσει τίποτα και πάει μέχρι το τέλος. Η Δώρα, από την άλλη, μας θυμίζει ότι είναι έτσι τα πράγματα. Δεν μπορείς να προστατευτείς πάντα και όταν κάνεις τη δουλειά σου, δεν σε καθορίζουν το πλαίσιο και η συνθήκη. Αυτό νομίζω συμβαίνει σε όλες τις δουλειές λίγο ή πολύ, όχι μόνο στο θέατρο ή στην τηλεόραση.

Τι σας κρατάει μακριά από το σκοτεινό κενό που υπάρχει ανάμεσα στις δύο αυτές συνθήκες; Η φροντίδα, η αγάπη και οι άνθρωποι που γίνονται στήριγμα. Επίσης, ξέρω το μεράκι που βάζω σε κάθε δουλειά για να είμαι αξιοπρεπέστατη και αυτό δεν μπορεί να μου το στερήσει κανένας, ό,τι και να κάνει. Είτε μείωση επεισοδίων είτε διακοπή της σειράς.

Είπατε στην αρχή ότι η Μαρία στα Ανεξάρτητα Κράτη είναι ένα σύμβολο αθωότητας. Υπάρχει η πολυτέλεια της αθωότητας πια; Έχουμε το προνόμιο να είμαστε αθώοι; Εγώ προσπαθώ να διατηρώ την αθωότητά μου, αλλά δεν γίνεται να ζεις σε αυτό τον κόσμο και να μη γίνεσαι καχύποπτος. Η αθωότητά μας βιάζεται καθημερινά με όσα συμβαίνουν γύρω μας. Μόνο αν είσαι κλεισμένος σπίτι βλέποντας παιδικά και τρώγοντας ζαχαρωτά μπορείς να μείνεις αλώβητος. Οπότε, αυτό που προσπαθώ, είναι να συσπειρώνομαι με τους ανθρώπους μου, να προσπαθώ να διατηρώ την εμπιστοσύνη και την αγάπη μου γι' αυτούς και να μη χάνω την ελπίδα μου. Νομίζω ότι το μόνο που έχουμε είναι να ελπίζουμε και να παλεύουμε. Γιατί ελπίδα χωρίς πάλη, χωρίς μάχη και χωρίς απώλειες δεν υπάρχει για εμένα. 

Ιnfo: Η παράσταση Ανεξάρτητα Κράτη παίζεται στο Θέατρο Χώρα Δευτέρα και Τρίτη.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: RIA MORT/THIS IS NOT ANOTHER AGENCY

STYLING: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

Μακιγιάζ-μαλλιά: Γιάννης Σίσκος/D-Tales Creative Agency.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟ APOLLO PALM HOTEL (ΚΡΑΝΑΟΥ 3, ΑΘΗΝΑ, APOLLOPALMHOTEL.COM) ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ