5 τροφές που νομίζουμε ότι είναι υγιεινές αλλά τελικά δεν είναι

Στη σύγχρονη εποχή, η έννοια του "υγιεινού” έχει γίνει θολή. Οι εταιρείες τροφίμων χρησιμοποιούν όρους όπως "fit”, "natural”, "χωρίς ζάχαρη”, "ολικής”, δημιουργώντας την εντύπωση ότι ένα προϊόν είναι καλό για εμάς, ακόμη κι όταν δεν είναι. Ο καταναλωτής πιστεύει ότι κάνει την καλύτερη επιλογή, ενώ καταλήγει να καταναλώνει ζάχαρη, επεξεργασμένα έλαια και πρόσθετα που μετατρέπουν το "υγιεινό" σε παγίδα. Η πραγματική υγιεινή διατροφή στηρίζεται στην απλότητα: καθαρά υλικά, ελάχιστη επεξεργασία και χαμηλή προσθήκη ζάχαρης ή λίπους. Παρακάτω παρουσιάζουμε πέντε χαρακτηριστικά παραδείγματα τροφών που συχνά μπαίνουν στο καλάθι μας ως "υγιεινές”, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική.

1. Μπάρες δημητριακών τύπου "energy”

Οι μπάρες έχουν συνδεθεί με την εικόνα του αθλητή, του φοιτητή που χρειάζεται ενέργεια ή του εργαζόμενου που θέλει ένα γρήγορο σνακ. Η αλήθεια όμως είναι ότι πολλές από αυτές περιέχουν μεγάλη ποσότητα ζάχαρης, σιρόπι γλυκόζης, επεξεργασμένα φυτικά έλαια (όπως φοινικέλαιο) και διάφορα τεχνητά πρόσθετα για υφή και συντήρηση.

Στην πράξη, μοιάζουν περισσότερο με "σοκολάτα ντυμένη ως υγιεινό σνακ". Μια πραγματικά υγιεινή μπάρα πρέπει να έχει λίγα συστατικά: βρώμη, μέλι, ξηρούς καρπούς, ίσως λίγη μαύρη σοκολάτα. Αν η λίστα υλικών μοιάζει με… παπύρο, τότε μάλλον δεν πρόκειται για υγιεινή επιλογή.

2. Έτοιμα smoothies και χυμοί "100% φρούτο”

Πολλοί θεωρούν ότι οι συσκευασμένοι χυμοί ή smoothies είναι ιδανικός τρόπος να λάβουν βιταμίνες. Παρ’ όλα αυτά, πολλά από αυτά τα προϊόντα παρασκευάζονται από συμπυκνωμένους χυμούς, στους οποίους έχει αφαιρεθεί το μεγαλύτερο μέρος των φυτικών ινών.

Χωρίς ίνες, το σώμα απορροφά τα φυσικά σάκχαρα με τον ίδιο τρόπο που θα απορροφούσε ζάχαρη: απότομα και έντονα. Έτσι προκαλείται γρήγορη αύξηση της γλυκόζης, ακολουθούμενη από πτώση, που οδηγεί σε πείνα και κούραση. Το σπιτικό smoothie με ολόκληρο φρούτο και μια πηγή πρωτεΐνης (π.χ. γιαούρτι) είναι ασύγκριτα καλύτερη επιλογή.

3. Δημητριακά πρωινού "ολικής άλεσης”

Η λέξη "ολικής" έχει αποκτήσει θετικό πρόσημο, αλλά στα δημητριακά πρωινού είναι συχνά παραπλανητική. Τα περισσότερα από αυτά περιέχουν ζάχαρη, γλυκαντικά, χρωστικές, αρωματικές ουσίες και ενισχυτικά γεύσης.

Ακόμη και δημητριακά που προβάλλονται ως "υγιεινά" μπορεί να περιέχουν 12–18 γραμμάρια ζάχαρης ανά μερίδα. Η σύγκριση με απλή βρώμη, η οποία δεν περιέχει ζάχαρη και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, δείχνει πόσο απέχουμε από αυτό που πιστεύουμε ως "καλή επιλογή".

Αν θέλουμε πραγματικά υγιεινό πρωινό, καλύτερα να βασιστούμε σε ανεπεξέργαστα δημητριακά και να προσθέσουμε εμείς μέλι ή φρούτα.

4. Γιαούρτια με φρούτα, δημητριακά ή "protein” ετικέτες

Το γιαούρτι θεωρείται μια από τις πιο υγιεινές τροφές, αλλά όταν περιέχει φρούτα σε σιρόπι, ζάχαρη, επεξεργασμένους καρπούς ή σιρόπια, χάνει το πλεονέκτημά του.

Πολλά προϊόντα "protein” περιέχουν γαλακτοκομική πρωτεΐνη, αλλά παράλληλα πολλές κρυφές μορφές ζάχαρης για να παραμείνει η γεύση ευχάριστη. Το αποτέλεσμα είναι συχνά χειρότερο από ένα απλό γιαούρτι με μια κουταλιά μέλι.

Αν θέλουμε όντως θρεπτικό snack, το πλήρες ή στραγγιστό γιαούρτι με φρέσκο φρούτο είναι η πιο καθαρή λύση.

5. Στικς λαχανικών με ντιπ "υγιεινής” εμφάνισης

Τα στικς καρότου ή αγγουριού συνοδεύονται συχνά από dips τύπου "light" ή "healthy". Εκεί κρύβεται η παγίδα: πολλά από αυτά τα dips περιέχουν μαγιονέζα, φυτικά έλαια χαμηλής ποιότητας, άμυλο, αλάτι και πρόσθετα.

Το ίδιο ισχύει για έτοιμες σαλάτες που διαφημίζονται ως "fitness”, αφού συνήθως περιέχουν σος με πολλές θερμίδες. Η αλήθεια είναι πως το λαχανικό είναι υγιεινό — το πρόβλημα είναι ό,τι βρίσκεται δίπλα του.

Οι τροφές που δείχνουν υγιεινές δεν είναι πάντα αυτό που υπόσχονται. Η υγιεινή επιλογή δεν είναι θέμα ετικέτας, αλλά περιεχομένου. Η δύναμη βρίσκεται στο να διαβάζουμε τα συστατικά και να επιλέγουμε προϊόντα με όσο το δυνατόν λιγότερη επεξεργασία.

Όταν αμφιβάλλουμε, υπάρχει ένας απλός κανόνας: όσο πιο κοντά στη φυσική μορφή του είναι ένα τρόφιμο, τόσο πιο υγιεινό είναι.

Από την Κάλλια Γιαννιτσοπούλου, κλινική διαιτολόγος- διατροφολόγος, MSc, MBA, SRD, www.somaygies.gr