Costas Baltas/Anadolu via Getty Images/ Ideal Image
"Το χειρότερο που συνάντησα σε αυτή την υπόθεση (των Τεµπών) ήταν η τεράστια ασέβεια απέναντι στους νεκρούς. Το να σκαλίζεις και να πετάς στα σκουπίδια ό,τι έχει αποµείνει από ανθρώπινες ζωές, ε, εκεί πια ένιωσα ότι φτάσαµε σε τέτοιο πάτο, που δεν φανταζόµουν ποτέ ότι υπάρχει...".
Νίκος Πασσάς, καθηγητής Εγκληµατολογίας και Ποινικής Δικαιοσύνης στο Πανεπιστήµιο Northeastern στη Βοστώνη των ΗΠΑ.
"Η αµφισβήτηση των θεσµών καταργεί κανόνες και όρια, οδηγώντας στην κοινωνική ”ζούγκλα”", είπε πρόσφατα µε αφορµή τα Τέµπη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη στην εφηµερίδα Καθηµερινή. Τι το ήθελε; Οι καίριες αναρτήσεις πολιτών και δηµοσιογράφων στα ΜΚΔ δείχνουν ότι κυβέρνηση και κοινωνία είναι δύο τρένα στην ίδια ράγα, έτοιµα για µετωπική σύγκρουση: "Ζούγκλα, Κυριάκο, είναι να δουλεύεις χωρίς τα εργατικά δικαιώµατα που εσύ εξαφάνισες και µε µισθούς πείνας. Να πηγαίνεις το παιδί σου άρρωστο στο νοσοκοµείο και να περιµένεις έξι ώρες να το εξετάσουν. Να στέλνουµε τα παιδιά µας σε ετοιµόρροπα σχολεία. Να φεύγουν τα παιδιά µας στο εξωτερικό, για πάντα. Να αφήνονται ανεξέλεγκτα τα καρτέλ ενέργειας, καυσίµων, σούπερ µάρκετ, φαρµάκων κ.λπ. Να τελειώνει ο µισθός στις δέκα µέρες. Να µας παρουσιάζουν τα ΜΜΕ το άσπρο µαύρο. Να µην υπάρχουν αξιόπιστες Ανεξάρτητες Αρχές. Να αισθάνεται ο πολίτης απροστάτευτος απέναντι στα πάντα και σε όλους. Ζούγκλα είναι οι απευθείας αναθέσεις σε συγγενείς και φίλους. Οι υποκλοπές. Η δικαιοσύνη, την ηγεσία της οποίας διορίζει και κατευθύνει η εκάστοτε κυβέρνηση. Μιλάει ο βασιλιάς της ζούγκλας για ζούγκλα;".*
Δεν πρόκειται για µια µερίδα "κοµµατόσκυλων" που κάνουν αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. Οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες σε πρόσφατη δηµοσκόπηση της MRB** λένε ότι η δικαιοσύνη δεν κάνει καλά τη δουλειά της και ότι η κυβέρνηση συγκαλύπτει την αλήθεια για τα Τέµπη. Το 71% δηλώνει οργισµένο µε την κατάχρηση εξουσίας και την ατιµωρησία των πολιτικών. Ένας στους δύο ψηφοφόρους της ΝΔ πιστεύει ότι η κυβέρνηση δεν θα ρίξει φως στην υπόθεση των Τεµπών και περίπου το ίδιο ποσοστό ότι η δικαιοσύνη δεν θα σταθεί στο ύψος της. Για πρώτη φορά, εκτός από την ακρίβεια και την υγεία, µπαίνει και η δικαιοσύνη στα τρία σηµαντικότερα προβλήµατα των Ελλήνων! Η Ένωση Δικαστών µε δήλωσή της διαχώρισε τη θέση της, δείχνοντας ότι αντιλαµβάνεται την ισχυρή αµφισβήτηση του κόσµου ως προς την αποτελεσµατικότητα του θεσµού. Η τραγωδία, το έγκληµα των Τεµπών, έχει βγάλει την κοινωνία στα κάγκελα. Πέρα και πάνω από κυβέρνηση και κόµµατα, η κοινωνία συντάσσεται µε τις οικογένειες των θυµάτων, τους πραγµατογνώµονες, τους επιστήµονες, τους δικηγόρους και όσους προσπαθούν να φέρουν την αλήθεια στο φως και απαιτούν απαντήσεις: πώς στην εποχή της τεχνολογίας κατέληξαν δύο αµαξοστοιχίες στην ίδια ράγα; Γιατί δύο χρόνια µετά δεν είναι ασφαλή τα τρένα; Από τι προκλήθηκε η έκρηξη; Υπάρχουν ενδείξεις παράνοµου φορτίου; Αν ναι, πού και από ποιους φορτώθηκε, πού πήγαινε; Γιατί πέντε ώρες µετά την τραγωδία, στις 5:30 τα χαράµατα, µπουλντόζες καθάρισαν τον χώρο γύρω από τα καµµένα βαγόνια 1, 2, 3, εκεί που έγινε το µεγάλο µακελειό; Με αυτό τον τρόπο δεν θα καταστρεφόταν το πεδίο, καθώς θα χάνονταν υλικά χρήσιµα, αλλά και ανθρώπινα µέλη; Δύο µέρες µετά, στρώθηκε χαλίκι κι έτσι εξαφανίστηκε η όποια πιθανότητα, ακόµη και µετά τον καθαρισµό, να βρεθούν ουσίες που σχετίζονται µε την έκρηξη και βιολογικό υλικό, ενώ έξι µέρες αργότερα ασφαλτοστρώθηκε η περιοχή. Γιατί έγιναν όλα αυτά µε τέτοια σπουδή; Γιατί 649.000 ψηφιακά αρχεία, ηχητικά και βίντεο που είχαν κατασχεθεί και παραδοθεί στον ειδικό εφέτη ανακριτή από τις πρώτες µέρες της ανάκρισης για τα Τέµπη, στις 18/3/2023, δεν περιλαµβάνονται στη δικογραφία; Γιατί σαράντα µέρες µετά το δυστύχηµα δόθηκε εντολή από τους ανακριτές της υπόθεσης να καταστραφεί το βιολογικό υλικό των θυµάτων;*** Γιατί κουκουλοφόροι έσπασαν τους 15 σκληρούς δίσκους µε το βιντεοσκοπηµένο υλικό φόρτωσης της εµπορικής αµαξοστοιχίας; Ο ίδιος ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών κατήγγειλε ότι υπάρχουν παραλήψεις. Για να µη µιλήσουµε για τη Σύµβαση 717 της ΕΡΓΟΣΕ που συνεπαγόταν την εφαρµογή του συστήµατος τηλεδιοίκησης, την τοποθέτηση σηµατοδοτών και εν γένει τον εκσυγχρονισµό του σιδηρόδροµου. Η Σύµβαση υπογράφηκε το 2014 µε ορίζοντα υλοποίησης το 2016 και µέχρι τη στιγµή του δυστυχήµατος δεν είχε υλοποιηθεί.
Στη συγκλονιστική εκποµπή Αντιθέσεις του δηµοσιογράφου Γιώργου Σαχίνη, στις 14/02, αποδείχτηκε από διεθνώς καταξιωµένους επιστήµονες**** ότι η έκρηξη και η πυρόσφαιρα ύψους τουλάχιστον 80 µέτρων που δηµιουργήθηκε δεν θα µπορούσαν να οφείλονται σε έλαια σιλικόνης, όπως είναι το επίσηµο αφήγηµα, αλλά σε κάποιους
αρωµατικούς υδρογονάνθρακες, χηµικές ουσίες που συχνά χρησιµοποιούνται στη νόθευση καυσίµων. Η καύση αυτών των εύφλεκτων ουσιών "κατάπιε" το οξυγόνο και απανθράκωσε 27 ανθρώπους που είχαν επιζήσει της σύγκρουσης. Σε αυτό συνηγορούν τα λόγια πολλών από όσους επέζησαν της σύγκρουσης και της φωτιάς, σχετικά µε το τι άκουσαν, είδαν και µύρισαν εκείνο το βράδυ και, κυρίως, η αδυναµία τους να αναπνεύσουν. Θα µας στοιχειώνει για πολύ καιρό η φωνή του κοριτσιού που λέει "έχω ελάχιστο οξυγόνο!". Αυτά τα στοιχεία, καθώς και µαρτυρίες, οπτικοακουστικό υλικό, έγγραφα κ.λπ. συγκεντρώνει µεθοδικά εδώ και δύο χρόνια ο κορυφαίος εγκληµατολόγος καθηγητής Νίκος Πασσάς. Ο καθηγητής ηγείται µιας οµάδας εγκληµατολόγων, νοµικών και άλλων ειδικοτήτων, όλοι Έλληνες του εξωτερικού που δουλεύουν στο θέµα του δυστυχήµατος µε σκοπό να συµβάλουν στην αποκάλυψη της αλήθειας. "Σκεφτείτε", είπε εκείνο το βράδυ στις Αντιθέσεις, "ότι τα Τέµπη ήταν ένα προαναγγελθέν δυστύχηµα. Το έλεγαν µηχανοδηγοί, ανώτεροι υπάλληλοι που σε κάποια στιγµή παραιτήθηκαν, βουλευτές, οι Ευρωπαίοι, η Ρυθµιστική Αρχή Σιδηροδρόµων. Κι όµως παραµένουµε σε ένα νοµικό πλαίσιο που επιτρέπει να εκδίδεται το πιστοποιητικό ασφαλείας µε τη βούλα όλων των αρµοδίων: Ελλήνων, Ευρωπαίων και της Hellenic Τrain. Υπόλογες είναι και οι προηγούµενες κυβερνήσεις, που ιδιωτικοποίησαν έναντι 45.000.000 ευρώ τα ελληνικά τρένα, επειδή το ζητούσε η τρόικα. Παρ' όλα αυτά, είµαι αισιόδοξος. Όταν γίνονται τέτοιου είδους επιχειρήσεις µε συµµετοχή πολλών ατόµων, σιγά σιγά κάποιοι αρχίζουν να µιλούν. Είναι ένα παζλ και ενώνουµε τα κοµµάτια". Και σε άλλη συνέντευξή του στον κο Σαχίνη είχε δηλώσει: "Αυτό που µου δίνει ελπίδα είναι ότι στο θέµα των Τεµπών έχουµε δηµιουργήσει τέτοια οµοψυχία, τέτοια κοινωνική συναίνεση, που παρουσιάζεται µια µοναδική ευκαιρία. Πρέπει όλοι να ενώσουµε τις δυνάµεις µας όχι µόνο για να βγει η αλήθεια στο φως, αλλά για να αλλάξουµε τα πράγµατα. Έτσι γίνονται οι κοινωνικές αλλαγές, από κάτω προς τα πάνω. Είναι µια µοναδική ευκαιρία να βάλουµε καινούργια θεµέλια".
Στο ίδιο µήκος κύµατος άκουσα τον δηµοσιογράφο Μανώλη Κοττάκη σε podcast του newshub.gr να λέει ότι "θα φτάσουµε στην αλήθεια. Για πρώτη φορά οι πολίτες βλέπουν να διαγράφεται ανάγλυφα η σαπίλα της τρίτης ελληνικής δηµοκρατίας όπως αυτή διαµορφώθηκε τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει θεσµός ο οποίος να µην έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα στα µάτια της κοινής γνώµης από την υπόθεση των Τεµπών: το κράτος που καταστρέφει αποδείξεις, το κοινοβούλιο που αρνείται να ελέγξει τον εαυτό του και να εφαρµόσει το Σύνταγµα, η δικαιοσύνη που ελέγχεται για πάρα πολλά, τα ΜΜΕ που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Όλα αυτά φάνηκαν περίτρανα από το βουβό πλήθος το οποίο, αυτονοµηµένο από κόµµατα, βγαίνει στους δρόµους και λέει ”εδώ έχουµε θέµα”. Όσο περνάει ο καιρός, η υπόθεση αυτή υπερβαίνει το δράµα και την τραγωδία των 57 οικογενειών και διαβάζεται σαν µια τεράστια άσκηση δηµοκρατίας την οποία απέτυχε να λύσει το πολίτευµά µας. Η εποχή ξεπερνάει όλο το πολιτικό σύστηµα. Στην πραγµατικότητα, ο κόσµος νιώθει ότι ζει σε µια ιδρυτική εποχή. Το γεγονός ότι φεύγει το έδαφος κάτω από τα πόδια της πολιτικής, της δικαιοσύνης, των ΜΜΕ, της εκκλησίας και άλλων θεσµών είναι κάτι πολύ καινούριο. Το γεγονός επίσης ότι δεν έχει εµφανιστεί το νέο που θα αντικαταστήσει το παλιό δεν σηµαίνει ότι το παλιό δεν απέρχεται. Απέρχεται στο µυαλό των πολιτών...".
"Για τον αγώνα χρειάζεται µόνο λίγη τόλµη, αρκετή αξιοπρέπεια και πολλή οργάνωση", είχε πει ο υποδιοικητής Μάρκος όταν οργάνωνε την ειρηνική στρατιά των Ζαπατίστας στη ζούγκλα του Μεξικού, διεκδικώντας το δίκιο των ιθαγενών. Η φωτεινή στρατιά των Τεμπών, μανάδες, πατεράδες, συγγενείς των θυμάτων, επιζώντες, εμπειρογνώμονες, επιστήμονες, μαθητές, φοιτητές, λίγοι αλλά εξαιρετικοί δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, μια ολόκληρη κοινωνία δείχνει ότι έχει τόλμη, οργάνωση, αξιοπρέπεια. Οι μεγαλειώδεις, μοναδικές στα μεταπολεμικά χρόνια συγκεντρώσεις της 28ης Φεβρουαρίου αυτό έδειξαν. Όπως έδειξαν και ότι η μεταπολίτευση με τα συστημικά κόμματά της και το πολιτικό προσωπικό τους τελείωσε, σάπισε. Η κοινωνική απαίτηση είναι να γεννηθεί κάτι ολότελα νέο.
Φλώρα Τζημάκα
*Ο βασιλιάς της ζούγκλας, documento.gr, µε τις πιο εύστοχες σχετικές αναρτήσεις
**Δηµήτρης Μαύρος: "Ο κόσµος δεν πιστεύει ότι η κυβέρνηση και η δικαιοσύνη θα κάνουν ό,τι µπορούν για τα Τέµπη"
***Τα ΝΕΑ on line. Τραγωδία στα Τέµπη: Δύο νέα έγγραφα δηµιουργούν περισσότερα ερωτήµατα
****Οι επιστήµονες που µίλησαν στην εκποµπή Αντιθέσεις του Γιώργου Σαχίνη µε τίτλο "Τέµπη 717 µέρες µετά" είναι: δρ Μανώλης Παπαδάκης, καθηγητής προηγµένων µαθηµατικών µοντέλων / ανάλυση εικόνας ήχου, Πανεπιστήµιο του Χιούστον, Τέξας - Μάριος Παπαευσταθίου, καθηγητής Στρατιωτικών Σχολών σε Συστήµατα Νέων Τεχνολογιών - Μάρκος Χρυσός, χηµικός-µηχανικός Α.Π.Θ., MΒΑ ΕΕΔΕ / πραγµατογνώµονας επικίνδυνων µεταφορών (ADR120) - Faisal Khan, κορυφαίος ερευνητής µεγάλων δυστυχηµάτων από πυρκαγιές, χηµικά και τοξικά, πρόεδρος του τµήµατος Χηµικών Μηχανικών του Πανεπιστηµίου Α&M του Τέξας - καθηγητής Νίκος Πασσάς
