Jeremy Moeller/Getty Images/Ideal Images
Από τη Μαρία Καραπαντελή, δασκάλα yoga, ιδρύτρια της κοινότητας @Barefoot Finds και την Ευαγγελία Μπαρμποπούλου, πιστοποιημένη επαγγελματία breathwork, life-leadership & wellness coach και founder του @wellnest_athens (@evangeliasworld).
Θα ήθελα να γιορτάσω τον Μάιο, τον μήνα των γενεθλίων μου, εστιάζοντας στο πολυτιμότερο δώρο που έχουμε όλοι: την ίδια τη ζωή, την κάθε στιγμή που βρισκόμαστε εδώ. Πόσες φορές χανόμαστε στις σκέψεις, στα άγχη, στην πίεση της καθημερινότητας; Ας υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι και σήμερα που ξυπνήσαμε υγιείς, που αναπνέουμε και σηκωνόμαστε από το κρεβάτι, με το σώμα να μας ακούει και να μας ακολουθεί, είναι πραγματική ευλογία.
Η αναπνοή, το μεγαλύτερο δώρο
Μέσα σε αυτή την ασταμάτητη, αυτόματη και φαινομενικά απλή λειτουργία που μας κρατά ζωντανούς κρύβεται ένα από τα πιο ισχυρά και ανεκμετάλλευτα εργαλεία για την ολιστική μας ευεξία. Η Ευαγγελία Μπαρμποπούλου, πιστοποιημένη επαγγελματίας breathwork, μας εξηγεί γιατί η αναπνοή μας είναι μια επανάσταση επανασύνδεσης.
Τι είναι το breathwork;
Είναι η συνειδητή και σκόπιμη χρήση της αναπνοής. Μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι ώρες και να επηρεάσει σημαντικά τη σωματική, τη νοητική, τη συναισθηματική και την πνευματική μας ευεξία.
Ποια η διαφορά του από το απλό "Πάρε μια βαθιά ανάσα";
Η αναπνοή είναι από τις λίγες αυτόνομες λειτουργίες του σώματος που μπορούμε να ελέγξουμε, κάτι που μας δίνει πρόσβαση στο νευρικό σύστημα και σε βαθύτερα επίπεδα του εαυτού μας. Το "Πάρε μια βαθιά ανάσα" μπορεί να βοηθήσει προσωρινά, αλλά το breathwork είναι μια συνειδητή καθοδηγούμενη πρακτική. Περιλαμβάνει συγκεκριμένους ρυθμούς, μοτίβα και τεχνικές που έχουν επιστημονική βάση και θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Γιατί έχει γίνει τόσο δημοφιλές;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που έχουν επηρεάσει την εξάπλωση του breathwork. Κατ’ αρχάς, ο σύγχρονος τρόπος ζωής μάς φέρνει στα όρια – άγχος, burnout, υπερδιέγερση – και το breathwork προσφέρει άμεση πρόσβαση σε ηρεμία, σύνδεση και ισορροπία χωρίς φάρμακα, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Είναι ένα εργαλείο τόσο απλό και ταυτόχρονα δυνατό, που διαθέτουμε όλοι. Τελευταία το breathwork λαμβάνει συνεχή επιστημονική αναγνώριση και δημοσιεύονται όλο και περισσότερες μελέτες που επιβεβαιώνουν τα οφέλη του και συγκεκριμένα την αποτελεσματικότητα στη μείωση του άγχους και τη βελτίωση της συνολικής ψυχικής υγείας μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης. Γενικά θεωρώ ότι είναι τόσο δημοφιλές, επειδή προσφέρει μια απλή, εύκολα προσβάσιμη και αποτελεσματική μέθοδο για την ενίσχυση της ευεξίας σε μια εποχή όπου η ανάγκη για τέτοιες πρακτικές είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Πώς συνδέεται με την ευεξία μας;
Η αναπνοή επηρεάζει τα πάντα. Σωματικά, ρυθμίζει το νευρικό σύστημα, τον καρδιακό ρυθμό, την οξυγόνωση και το pH του αίματος, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και την αποτοξίνωση του οργανισμού, καθώς περίπου 70% της αποβολής των τοξινών του σώματος συμβαίνει μέσω της εκπνοής (κυρίως με τη μορφή διοξειδίου του άνθρακα – CO2)! Συναισθηματικά, βοηθά στην αποφόρτιση του άγχους, της θλίψης ή του θυμού και την αύξηση της συναισθηματικής ανθεκτικότητας. Νοητικά, αυξάνει τη διαύγεια, τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Πνευματικά, ανοίγει πύλες σε πιο βαθιές καταστάσεις επίγνωσης και σύνδεσης με τον εαυτό.
Πώς η αναπνοή ρυθμίζει το νευρικό σύστημα;
Αποδεικνύεται από πολλές μελέτες ότι μπορούμε να "χακάρουμε" το σώμα μας απλά αλλάζοντας τον τρόπο που αναπνέουμε. Η γρήγορη και ρηχή αναπνοή ενεργοποιεί το συμπαθητικό σύστημα (στρες, "μάχη ή φυγή), ενώ η αργή, βαθιά και ρυθμική αναπνοή ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό σύστημα (κατάσταση ηρεμίας, πέψης και ανάκαμψης).
Πόσο συχνά πρέπει να το εξασκούμε;
Ακόμα και 5 λεπτά την ημέρα μπορούν να φέρουν αλλαγή. Η συνέπεια είναι πιο σημαντική από τη διάρκεια. Μια καθημερινή πρακτική, ακόμα και απλή, ρυθμίζει το νευρικό σύστημα και μας "εκπαιδεύει" στην ηρεμία.
Ποια είναι τα πιο αισθητά οφέλη;
1. Συναισθηματική αποφόρτιση, μείωση στρες και άγχους, γείωση.
2. Βελτίωση αναπνοής και αντοχής.
3. Αυξημένη εστίαση στο παρόν, συγκέντρωση και αυτοσύνδεση.
4. Καλύτερος ύπνος και ενέργεια.
5. Επίγνωση.
6. Έμπνευση, εύρεση λύσεων σε προβλήματα.
Υπάρχουν κίνδυνοι ή άτομα που πρέπει να προσέχουν ή να αποφεύγουν ορισμένες τεχνικές;
Η αναπνοή είναι ένα πολύ ευεργετικό αλλά και δυνατό εργαλείο. Είναι πολύ ασφαλής πρακτική, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι καλό να δίνουμε προσοχή στα ακόλουθα. Όπως ορισμένα ήδη άσκησης δεν ενδείκνυνται για κάποιες παθήσεις, έτσι και ορισμένες τεχνικές, π.χ. υπεροξυγόνωση, κράτημα αναπνοής, δεν είναι κατάλληλες για άτομα με παθήσεις όπως επιληψία, καρδιοπάθειες, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς ή γλαύκωμα, διεγνωσμένο ανεύρυσμα εγκεφάλου ή κοιλίας, ανεξέλεγκτος διαβήτης, πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, εγκυμοσύνη, σοβαρές ψυχικές διαταραχές.
Γενικά, αν έχουμε κάποια πάθηση, πρέπει να τσεκάρουμε με τον γιατρό μας την καταλληλόλητα ιδιαίτερα των πιο απαιτητικών τεχνικών και να το συζητάμε και με τον δάσκαλο αναπνοής. Όπως και να έχει, πρέπει πάντα να ακούμε το σώμα μας και αν κάτι δε μας πάει καλά, να σταματάμε την πρακτική.
Το breathwork μπορεί να φέρει στην επιφάνεια καταπιεσμένα συναισθήματα ή τραύματα. Είναι σημαντικό να υποστηρίζεται από έμπειρους και εκπαιδευμένους επαγγελματίες, ειδικά στις πιο βαθιές τεχνικές (στα ταξίδια αναπνοής). Μπορείτε να βρείτε τους δασκάλους/συντονιστές που έχουν πιστοποιηθεί από σχολές που τηρούν υψηλά στάνταρ επαγγελματισμού, εκπαίδευσης και ηθικής στο Global Professional Breathwork Alliance (GPBA).
5 απλές τεχνικές για να εντάξεις το breathwork στην καθημερινότητά σου
Και μόνο η παρατήρηση της αναπνοής μας (breath awareness) είναι πολύ ωφέλιμη: μας φέρνει στην παρούσα στιγμή, μας συνδέει με το σώμα μας και φέρνει επίγνωση στο πώς αναπνέουμε. Με την επίγνωση έχουμε επιλογή, καθώς, αν δεν είναι βοηθητικός ο τρόπος αναπνοής μας εκείνη τη στιγμή, μπορούμε να τον αλλάξουμε. Ακολουθούν ορισμένες απλές τεχνικές για να δοκιμάσεις:
1. Επιμήκυνση της εκπνοής: Εκπνέεις σε μεγαλύτερη διάρκεια από την εισπνοή για να ενεργοποιήσεις το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (χαλάρωση). Μπορείς, για παράδειγμα, να κάνεις την εκπνοή σου δύο φορές μεγαλύτερη από την εισπνοή.
2. Box breathing: Τετράγωνη αναπνοή, από τη μύτη. Αυτή είναι μια τεχνική για γείωση και εστίαση που εφαρμόζουν και οι πεζοναύτες. Εισπνέεις για 4 χρόνους, κρατάς για 4, εκπνέεις για 4, κρατάς για 4.
3. Coherence breath (Αναπνοή εναρμόνισης): Με αυτή την αναπνοή εξισορροπείς το νευρικό σύστημά σου και νιώθεις μεγαλύτερη ηρεμία και γείωση. Αναπνέεις διαφραγματικά και από τη μύτη και εξισορροπείς την εκπνοή σου με την εισπνοή. Ιδανικά, θέλεις να φτάσεις τα 6 δευτερόλεπτα εισπνοή και 6 δευτερόλεπτα εκπνοή. Μπορείς κάθε εβδομάδα να προσθέσεις 1 δευτερόλεπτο μέχρι να φτάσεις τα 6, αν δεν είσαι ακόμη εκεί.
4. 4-7-8: Μια τεχνική για χαλάρωση, ιδανικά το βράδυ για καλύτερο ύπνο. Εισπνέεις για 4 δευτερόλεπτα από τη μύτη, κρατάς για 7 δευτερόλεπτα, εκπνέεις για 8 δευτερόλεπτα από το στόμα.
5. Τριαδική αναπνοή για ενεργοποίηση: Διπλή εισπνοή από τη μύτη και μετά μία εκπνοή από το στόμα.
Expert tips που θα σου φανούν χρήσιμα και πρακτικά
A. Δοκίμασε τις τεχνικές και κράτησε αυτές που σου ταιριάζουν καλύτερα, γιατί αυτό εξαρτάται από τον τρόπο που έχεις συνηθίσει να αναπνέεις.
B. Μπορείς να κάνεις πρακτικές ενεργοποίησης ή γείωσης το πρωί για να ετοιμαστείς για την ημέρα σου, τεχνικές ενεργοποίησης το μεσημέρι για να σε ξυπνήσουν λίγο και τεχνικές ηρεμίας και χαλάρωσης το βράδυ.
Γ. Οι τεχνικές αναπνοής είναι καλό να γίνονται με άδειο ή ελαφρύ στομάχι.
Πηγή: Shape.gr
