ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΖΑΚΟΣ
Με τη χροιά της φωνής της να γλιστράει ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, ανάμεσα σε μνήμες και συναισθήματα, η Ιουλία Καραπατάκη έχει κερδίσει τη θέση της στο ελληνικό μουσικό τοπίο ξεχωρίζοντας για τον ισότιμο τρόπο που έχει σταθεί στο πλευρό των Θανάση Παπακωνσταντίνου και Σωκράτη Μάλαμα, την ίδια στιγμή που ακολουθεί τη δική της, αυτόνομη πορεία. Με ρίζες στο ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι, αλλά ανοιχτή σε σύγχρονες μουσικές επιρροές, η Ιουλία δεν βλέπει τη μουσική ως ένα πεδίο ανταγωνισμού, αλλά ως μια πράξη συλλογική, σχεδόν ιερή. Εκεί οφείλεται και η ενέργεια που δημιουργείται στις ζωντανές εμφανίσεις της. Από εκεί θέλει το κοινό να αποχωρεί "ξεδομένο, καλυμμένο και με ένα ”αχ”", όπως λέει η ίδια. Η σχέση της με τη μουσική είναι βιωματική: ακούει τα πάντα, από Καζαντζίδη μέχρι Ανατολή Μαργιόλα, από λαϊκές τραγουδίστριες παλαιότερων εποχών μέχρι τη σύγχρονη ραπ σκηνή. Η συνεργασία της με τον Εισβολέα, ο θαυμασμός της για τον ΛΕΞ και η αγάπη της για τις μεγάλες φωνές του παρελθόντος, όπως η Πόλυ Πάνου και η Στέλλα Χασκίλ, δείχνουν το εύρος της μουσικής της αντίληψης. Χωρίς να κάνει εκπτώσεις, χωρίς να κυνηγάει το εύκολο ή το εμπορικό, μόλις κυκλοφόρησε έξι νέα τραγούδια με την υπογραφή του Σωκράτη Μάλαμα. Δεν κάνει σχέδια, θέλει απλώς να παραμείνει συνεπής σε όσα αγαπά. Και αυτό, ίσως, είναι το μυστικό της γοητείας της: μια φωνή που ξέρει να αγαπάει.
Μόλις ολοκληρώσατε τις εμφανίσεις σας στον Σταυρό του Νότου. Τον ίδιο μήνα, τον Μάρτιο, κυκλοφορούσατε και ένα τραγούδι κάθε εβδομάδα. Είναι μια δραστήρια άνοιξη;
Ναι, είναι. Τα live ήταν μαγικά. Μου ζέσταναν την καρδιά. Θα ακολουθήσουν μερικά ακόμα στην επαρχία και έπειτα θα πάρω μερικές ανάσες, γιατί το καλοκαίρι θα είναι γεμάτο, καθώς έχω δύο περιοδείες: μία με το δικό μου γκρουπ και μία ως μέρος της μπάντας του Σωκράτη Μάλαμα.
Είναι δύσκολο να ισορροπείτε ανάμεσα σε δύο διαφορετικά μουσικά σχήματα;
Όχι, γιατί είναι δύο εντελώς διαφορετικές εμπειρίες. Μου αρέσουν οι συνεργασίες, γιατί σε αυτές αναπτύσσονται δυναμικές που με βάζουν σε μια άλλη διαδικασία. Αυτή με τον Σωκράτη Μάλαμα την αγαπώ ιδιαίτερα. Στις δικές του συνεργασίες, εκείνος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Μου δίνει απεριόριστο χώρο να δημιουργώ και να υπάρχω ισότιμα, χωρίς άγχος. Στις εμφανίσεις με τους δικούς μου μουσικούς, επωμίζομαι εγώ ένα διαφορετικό άγχος. Έχω εγώ την ευθύνη του κοινού, της ερμηνείας, του αποτελέσματος. Μου αρέσουν και τα δύο για πολύ διαφορετικούς λόγους. Δεν θα ήθελα να επιλέξω.
Ποια ήταν η πιο σημαντική στιγμή της καριέρας σας, όταν βρεθήκατε στο στούντιο του Θανάση Παπακωνσταντίνου ή όταν αποφασίσατε να ακολουθήσετε παράλληλα και τη δική σας, solo πορεία;
Σίγουρα η στιγμή που πήγα για πρώτη φορά στο στούντιο του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Ήταν κομβικό για εμένα ακόμη και το να μπω στον ιερό χώρο ενός καλλιτέχνη που αγαπούσα τόσο πολύ.
Και τώρα, μέσα στην άνοιξη, ένας άλλος μεγάλος δημιουργός, ο Σωκράτης Μάλαμας υπογράφει τις συνθέσεις των τραγουδιών σας. Μιλήστε μας γι' αυτά.
Είναι πανέμορφα τραγούδια και νιώθω τυχερή που τα ερμηνεύω. Αν πριν μερικά χρόνια μού έλεγε κάποιος ότι θα τραγουδούσα κομμάτια με στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου και μουσική του Σωκράτη Μάλαμα, δεν θα το πίστευα. Θα τον έλεγα τρελό. Είναι ξεχωριστά τραγούδια και δείχνουν έναν διαφορετικό μουσικό εαυτό του Σωκράτη. Φαίνονται σε αυτά και κάποιες άλλες δικές του μουσικές προσλαμβάνουσες.
Υπάρχει κάποιο τραγούδι που σας λιώνει λίγο παραπάνω;
Όλα τους έχουν κάτι που με συγκινεί και με ζεσταίνει. Από την άλλη, ίσως είναι πολύ νωρίς για να διαλέξω.
Πώς ξεκινήσατε το ταξίδι σας στη μουσική;
Πήγαινα σε μουσικό σχολείο και μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον γεμάτο μουσική. Ο πατέρας μου άκουγε συνέχεια μουσική και οι γιαγιάδες μου τραγουδούσαν. Δεν σχεδίαζα να γίνω μουσικός, αλλά βρέθηκα να αντικαθιστώ μια φίλη σε ένα μαγαζί και σιγά σιγά μπήκα στον χώρο. Το ένα live έφερε το άλλο. Δεν κυνήγησα κάτι. Έφτασα να δουλεύω οκτώ μέρες την εβδομάδα, μέχρι που εξαντλήθηκα και έπαθα υπερκόπωση. Ήταν λίγο πριν μπω στην μπάντα του Σωκράτη.
Έχετε τραγουδήσει ρεμπέτικα, αλλά δεν αποδέχεστε τον όρο "ρεμπέτισσα". Γιατί;
Το ρεμπέτικο γεννήθηκε σε συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες. Δεν μπορούμε απλά να το οικειοποιηθούμε, ωστόσο το κουβαλάμε μέσα μας. Το ρεμπέτικο είναι ένα αγνό είδος τραγουδιού. Όλα εκεί υπάρχουν, στέκουν, ακούγονται αγέρωχα και ανόθευτα.
Πιστεύετε ότι η μουσική μπορεί να μας σώσει σε δύσκολες εποχές;
Ναι, γιατί μας βοηθάει να εκφραστούμε και να συνειδητοποιήσουμε συναισθήματα. Ακόμη και τον θάνατο, τον γλεντάμε μέσα από τη μουσική. Από τη στιγμή που θα ακούσεις ένα τραγούδι και θα σε αγγίξει, καταλαβαίνεις ότι υπήρξε και κάποιος άλλος που έχει νιώσει έτσι. Οπότε αμέσως δεν νιώθεις μόνος. Νιώθεις περισσότερος και λιγότερο παράξενος. Υπάρχει μια ψυχική ανάταση. Σε προσωπικό επίπεδο, εμένα που είμαι και κλειστός άνθρωπος, η μουσική με βοηθάει πολύ να εκτονωθώ και να εκφραστώ. Φαντάζομαι πως έτσι θα λειτουργεί και με άλλους ανθρώπους.
Μέχρι τώρα είχατε την υποστήριξη δύο πολύ σημαντικών αντρών καλλιτεχνών. Αισθανθήκατε ότι θα ήταν δύσκολο να τα καταφέρετε χωρίς αυτήν;
Το έχω ξαναπεί ότι υπήρξα πολύ τυχερή. Κατάλαβα νωρίς ότι, παρά τις δυσκολίες, δεν χρειαζόμουν την υποστήριξη κανενός, ούτε εγώ ούτε καμία γυναίκα. Δεν δυσκολεύτηκα, γιατί είχα την τύχη να δουλέψω σε υποστηρικτικά, ισότιμα και δίκαια περιβάλλοντα. Ακόμη και τις στιγμές που χρειάστηκε να εκτεθώ συναισθηματικά, υπήρχαν άνθρωποι που με στήριξαν. Ξεκίνησα με μπάντες που έπαιζαν ρεμπέτικα, όπου δεν υπήρχε ανταγωνισμός. Ήμασταν όλοι μια γλυκιά παρέα, χαιρόμασταν ο ένας για τον άλλο. Για εμένα, εκείνη η περίοδος είχε κάτι το παραμυθένιο. Όμως, ανεξάρτητα του τι έχω ζήσει εγώ, δεν είναι γλυκός ο κόσμος για τις γυναίκες εκεί έξω.
Τι προτιμάτε να ακούτε;
Ακούω τα πάντα. Μου αρέσει το Δεύτερο Πρόγραμμα, οι ιντερνετικές ραδιοφωνικές εκπομπές του. Ξυπνάω το πρωί και μπορώ να ακούσω από Στέλιο Καζαντζίδη και Χαρούλα Αηδόνη μέχρι Χαρά Βέρα και Γιώτα Γρίβα. Μου αρέσουν τα παραδοσιακά. Μέσα από την καταγωγή μου, κυλάνε μέσα μου. Έτσι, η μουσική είναι ανεξάντλητη για εμένα.
Πιστεύετε ότι η μουσική κουβαλάει μνήμες και τραύματα;
Ναι, είναι ένας αγωγός. Κουβαλάμε τραύματα, κληρονομιές, εμπειρίες. Και όταν τραγουδάμε παλιά τραγούδια, γινόμαστε ένας κρίκος αυτής της αλυσίδας. Αυτή είναι η μαγεία της μουσικής: ένα τραγούδι του ’30, αν ερμηνευτεί σωστά, μπορεί να αγγίξει και τους σημερινούς νέους, ακόμη κι εκείνους που δεν θα το άκουγαν ποτέ από μόνοι τους.
Πώς φαντάζεστε τη μουσική σας πορεία;
Δεν είμαι άνθρωπος που κάνει μακροπρόθεσμα σχέδια. Θέλω μόνο να τραγουδάω κομμάτια που με εκφράζουν και να έχω άποψη για το ρεπερτόριό μου. Να παραμείνω συνεπής σε αυτό που θέλω. Ακόμη και στη μετάβαση από το ρεμπέτικο, δεν έκανα εκπτώσεις. Βρέθηκα σε όμορφα περιβάλλοντα, με καλούς συνεργάτες και παρέμεινα πιστή σε όσα πιστεύω. Έτσι θέλω να συνεχίσω.
Συμβαίνει κάτι ενδιαφέρον στην ελληνική μουσική σκηνή σήμερα;
Υπάρχει έντονη ραπ σκηνή με κοινωνικοπολιτικά μηνύματα. Πάντα έχω στο μυαλό μου ότι ζούμε σε μια εποχή που η αξιοκρατία δεν είναι δεδομένη. Πολλοί άνθρωποι χάνονται στη σκιά, οι φωνές τους δεν ακούγονται, ενώ άλλοι κερδίζουν για λόγους πέρα από την αξία τους. Κι όμως, ακόμη και μέσα σε αυτό το σκοτάδι, κάτι γεννιέται. Το πιο βαθύ σκοτάδι, άλλωστε, προηγείται πάντα της αυγής. Τα πράγματα κινούνται, έστω κι αν δεν τα βλέπουμε άμεσα. Χρειάζεται χρόνος για να βρουν το φως τους. Εκεί έξω γεννιούνται νέες ιδέες, νέα οράματα, νέες διεκδικήσεις. Και κάποτε, κοιτώντας πίσω, θα μιλάμε για τα λουλούδια που άνθισαν μέσα σε αυτή τη φαινομενικά άγονη περίοδο. Για ό,τι γεννήθηκε εκεί που δεν το περιμέναμε.
Νιώθετε την ανάγκη να συμμετέχετε σε κάτι τέτοιο;
Φυσικά! Όλοι όσοι είμαστε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας θέλουμε να διορθώσουμε τα σκοτεινά και ζοφερά που συμβαίνουν γύρω μας, με όποιο τρόπο μπορεί ο καθένας. Όσοι έχουμε ευαισθητοποιηθεί απέναντι σε αυτά, νιώθουμε την ανάγκη να δράσουμε, να φέρουμε μια αλλαγή. Δεν αρκεί όμως μόνο η επιθυμία, χρειάζονται συνειδητή προσπάθεια, αντοχή και συλλογικότητα. Η αλλαγή δεν έρχεται από μόνη της. Χτίζεται μέσα από μικρές και μεγάλες πράξεις, από ανθρώπους που τολμούν να ονειρευτούν κάτι διαφορετικό και να εργαστούν γι’ αυτό. Όσο περισσότεροι αφυπνίζονται, τόσο μεγαλύτερη δύναμη αποκτά η αλλαγή. Και τότε, εκεί που κυριαρχούσε το σκοτάδι, αρχίζει να διαφαίνεται το φως.
Τι σας εξοργίζει περισσότερο στον κόσμο σήμερα;
Η αδιαφορία απέναντι σε όλα αυτά είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Έχουμε σταματήσει να νοιαζόμαστε πραγματικά για τον διπλανό μας, όχι με την απλή γνώση του τι κάνει, αλλά με το εργαλείο της αλληλεγγύης. Το να ενδιαφερόμαστε αν είναι καλά, αν αντέχει, αν χρειάζεται κάτι. Εκεί είναι που χάνουμε το παιχνίδι. Όσο δεν είμαστε μαζί, όσο διασκορπιζόμαστε, τόσο αποδυναμωνόμαστε. Η απομόνωση μάς κάνει ευάλωτους, ενώ η ενότητα είναι η μόνη μας δύναμη. Αν δεν σταθούμε ο ένας δίπλα στον άλλο, αν δεν επιλέξουμε τη συλλογικότητα αντί για τη διάσπαση, τότε χάνουμε όχι μόνο το παρόν, αλλά και το μέλλον μας.
Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα ο κόσμος βγήκε στους δρόμους διεκδικώντας δικαιοσύνη. Ενωθήκαμε. Εσείς από τη σκηνή έχετε δει χιλιάδες ανθρώπους να γίνονται ένα. Αναρωτιέστε γιατί αυτό δεν συμβαίνει συχνά για κοινωνικά θέματα;
Νομίζω ότι η μουσική είναι από τις λίγες δυνάμεις που πραγματικά ενώνουν τον κόσμο. Έχει την ικανότητα να γεφυρώνει διαφορές, να μας κάνει να νιώθουμε μέρος ενός συνόλου. Κι όμως, στην καθημερινότητά μας, όταν ο καθένας έχει να φροντίσει ένα εκατομμύριο πράγματα, παραμένει μόνος και αποσπασμένος. Τα προβλήματα μάς κρατούν σε απόσταση, μας εγκλωβίζουν στην ατομικότητα. Για να συνεχίσεις να
πορεύεσαι, καταλήγεις να σκέφτεσαι πως το τελευταίο που σε αφορά είναι αν είναι καλά ο διπλανός σου. Μέσα σε ένα μαγαζί, σε μια συναυλία, μπαίνουμε σε ρόλους - ήρθαμε να διασκεδάσουμε, να μοιραστούμε μια στιγμή. Αλλά όταν βγαίνουμε έξω, επιστρέφουμε στην πεζή πραγματικότητα, εκεί που η ατομική επιβίωση είναι η μόνη προτεραιότητα. Κι όμως, τώρα κάτι αρχίζει να ζωηρεύει. Δεν χρειάζεται να μιλάμε πολύ γι’ αυτό. Ας το αφήσουμε να συμβεί. Όσο το συζητάμε, τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα να το ακυρώσουν, να το αντιμετωπίσουν πριν καν ανθίσει. Είμαι αισιόδοξη. Όλοι έχουμε μια δόση εσωστρέφειας, αλλά βαθιά μέσα μας είμαστε αισιόδοξοι. Και αυτό έχει σημασία.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΖΑΚΟΣ
ΜΑΚΙΓΙΑΖ-ΜΑΛΛΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΛΤΑΝΗ/D-TALES CREATIVE AGENCY,
Διαβάστε Επίσης
