Manifesting: Τι είναι και όντως δουλεύει η νέα τάση στην ψυχική ευεξία;

“Το έκανα manifest και μου ήρθε φίλη! Ήταν στο vision board μου.”, μου είπε πρόσφατα καλή μου φίλη η οποία ένιωθε καιρό την ανάγκη να συνδεθεί με ένα έμβιο πλάσμα, άλλα όχι δίποδο. Την ανακοίνωσή της συνόδευε η φωτογραφία μιας αξιολάτρευτης γάτας sphynx σε ένα μαξιλαράκι που περίμενε καρτερικά να βρεθεί στο νέο της παντοτινό σπίτι.

Αν ακούτε δεξιά κι αριστερά τον όρο “manifesting” είναι γιατί έχει γίνει το απόλυτο trend ψυχικής ευεξίας. Δεν είναι τόσο φρέσκος όσο νομίζουμε, όμως έγινε viral εξαιτίας της πανδημίας. Καμία έκπληξη εδώ, καθώς, εφόσον όλοι νιώσαμε ολόκληρη τη ζωή μας να ματαιώνεται, χρειαστήκαμε αυτό που χρειάζεται ο άνθρωπος σε κάθε “απελπισμένους καιρούς” της ιστορίας. Πίστη.

Τι είναι όμως ακριβώς το manifesting;

Manifesting σημαίνει να επιθυμείς κάτι τόσο πολύ, να πιστεύεις τόσο βαθιά ότι θα γίνει που τελικά συμβαίνει. Κοελικό; Είναι. Για αυτό και το manifesting δεν αποτελεί κάτι τόσο καινούργιο. Εκτός από την περίφημη ατάκα του “Αλχημιστή” που θυμίζει, το “Όταν θες κάτι τόσο πολύ, τότε το σύμπαν συνωμοτεί για να το πετύχεις”, το manifesting έχει τις ρίζες του σε μερικά φιλοσοφικά ρεύματα περασμένων αιώνων, αλλά και θρησκείες. Η λέξη manifesting έγινε διάσημη από την Αυστραλή τηλεοπτική παραγωγό και συγγραφέα Rhonda Byrne, η οποία και υπογράφει το best-seller βιβλίο αυτοβοήθειας "Το μυστικό" του 2006. Το βιβλίο πούλησε περισσότερα από 30 εκατομμύρια αντίτυπα, απέκτησε διάσημους θαυμαστές, όπως η Oprah Winfrey, ο Will Smith (που μάλλον δεν έκανε αρκετά manifesting για μια μακρά και ανοδική καριέρα) και η Ellen DeGeneres, και αποτέλεσε το θεμέλιο των πρακτικών που παρατηρούνται σήμερα στο διαδίκτυο. Βασισμένο στο Νόμο της Έλξης, ο οποίος αποτέλεσε μέρος του κινήματος της Νέας Σκέψης και εισηγήθηκε από τον πνευματιστή του 19ου αιώνα Phineas Quimby, το manifesting έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι οι σκέψεις μας είναι ενέργεια. Η έννοια έχει τις βάσεις της σε διάφορες φιλοσοφικές και θρησκευτικές παραδόσεις, από τον Ερμητισμό και τον Υπερβατισμό μέχρι τον Ινδουισμό, και έχει επεκταθεί από διάφορους θεωρητικούς του εικοστού αιώνα, όπως ο Napolean Hill (Think and Grow Rich, 1937) και η Louise Hay (You Can Heal Your Life, 1984). Το manifesting ωστόσο, όπως ενδεχομένως έχετε καταλάβει μέχρι εδώ, έχει να κάνει με περισσότερο με την ενεργοποίηση, παρά με την ενέργεια. Προσκαλώντας σε κάποιος να οραματιστείς τα καλά πράγματα που θες να συμβούν στη ζωή σου, στην ουσία σε βάζει στη διαδικασία να τα υλοποιήσεις, ή τουλάχιστον αυτή είναι η πρόθεση. Ας πάμε πίσω στη φίλη μου που πιστεύει ότι η γάτα “της ήρθε” επειδή την κάλεσε μέσω manifesting. Στην πραγματικότητα, αυτό που έγινε ότι η φίλη μου είχε ήδη αποφασίσει πως θέλει να υιοθετήσει ένα ζωάκι. Μπορεί να μην είχε αποφασίσει αν αυτό θα είναι γάτα ή σκύλος, όμως είχε ήδη αρχίσει να καλλιεργεί στο μυαλό της την ιδέα να προσφέρει ένα μέρος της αγάπης της σε ένα τετράποδο. Απλώς η γάτα που δίνονταν προς υιοθεσία έτυχε να παρουσιαστεί μπροστά της την στιγμή που ήταν έτοιμη. Κι άλλες φορές μπορεί να περνούσαν αγγελίες υιοθεσίας γατιών μπροστά από τα μάτια της σκρολάροντας στο κινητό, η συγκεκριμένη όμως την πέτυχε τη στιγμή που ήταν “ανοιχτή”, την στιγμή που ήταν αποφασισμένη να δράσει.

Ενδυνάμωση και δράση ή αδράνεια και παραίτηση;

Το ρήμα “δρω” είναι κομβικής σημασίας για την κατανόηση, ή καλύτερα για την αποδόμηση του όρου manifesting. Η πρακτική του βασίζεται στο να κάνεις εικόνα όλα αυτά που επιθυμείς να συμβούν. Για παράδειγμα, αν εγώ θέλω να πάρω προαγωγή στη δουλειά μου και να βγάλω περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι τώρα, αν το φαντάζομαι καθημερινά, αν οραματίζομαι τον εαυτό μου ως ανώτερη στην ιεραρχία και με μεγαλύτερο μισθό, αυτό θα συμβεί. Είναι όμως έτσι; Αν δεν κάνω τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση, αν ας πούμε δεν δουλέψω αρκετά και δεν πάρω πρωτοβουλίες και δεν διεκδικήσω μια αναγνώριση του κόπου μου, αρκεί απλώς πριν πέσω το βράδυ για ύπνο, να με φαντάζομαι να μπαίνω στο μεγάλο γραφείο της εταιρείας ως υψηλόβαθμο στέλεχος; Το manifesting λοιπόν, μπορεί πολύ εύκολα να γίνει τροχοπέδη. Για αυτό και δεν αναφέρονται καθόλου τυχαία παραπάνω οι λέξεις δράση και πίστη. Το manifesting πολύ εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε παραίτηση και αδράνεια και κάθε λογής δικαιολογίες ή κατηγόριες για εκείνα που επιθυμούμε, αλλά δεν μας συμβαίνουν. Ρεπορτάζ του ξένου τύπου αναφέρουν ότι όσοι έχουν ήδη εντάξει το manifesting στην καθημερινότητά τους, όταν μετά από ένα εύλογο διάστημα δεν τους συμβαίνουν όσα οραματίζονται, τείνουν να αναζητούν τους λόγους που μπορεί να το έχουν διατάραξει. Από πού και πώς το φόρτησαν με αρνητική ενέργεια και για αυτό δεν λειτουργεί. Όπως αντιλαμβάνεστε, η θετική επιρροή του manifesting ανατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σκέψης, συμβαίνει δηλαδή αυτό που αποκαλούμε “toxic positivity” και στρέφεται εναντίον - ποιου άλλου; - του εαυτού μας. Το ότι το manifesting μας δεν έχει αποδώσει, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι έχουμε κάνει λάθος. Ότι κάτι δεν οραματιστήκαμε σωστά, ή ότι δεν το οραματιστήκαμε αρκετά σκληρά. Το ότι τσακωθήκαμε με τον σύντροφό μας δεν πότισε με αρνητικά vibes το manifesting μας. Και το πιο σημαντικό δεν σημαίνει ότι δεν δράσαμε. Το ότι τελικά δεν ήρθαν ας πούμε στο δρόμο μου περισσότερα χρήματα, πιθανότατα να οφείλεται στον ακραίο ευρωπαϊκό πληθωρισμό, δηλαδή στον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, την πανδημία της COVD-19. Δεν χρειαζόμαστε ακόμα μία αφορμή για αυτομαστίγωμα. Από την άλλη, η μη καρποφορία του manifesting μπορεί όντως να σημαίνει ότι έχουμε εναποθέσει τις ελπίδες μας αποκλειστικά σε αυτό και όλη η υπόλοιπη ζωή μας είναι στον αυτόματο. Αν δηλαδή κάνω manifesting έναν γοητευτικό, ψηλό, μελαχρινό άνδρα, αλλά κάθε βράδυ την βγάζω σπίτι στον καναπέ με Netflix και take away είναι σχετικά απίθανο να μου έρθει, εκτός αν αυτός ο άνθρωπος είναι ο ντελιβεράς.

Κινδυνεύουμε από το manifesting;

Είναι λογικό οι άνθρωποι να αναζητούν την πίστη σε διάφορες μορφές της. “Existence is pain” που λένε και τα φιλοσοφικά memes του διαδικτύου, ή αλλιώς η θνητότητα - η ευθραυστότητα της ανθρώπινης φύσης δηλαδή - και η συχνά σκληρή και άδικη πραγματικότητα είναι πράγματα που δεν σηκώνονται εύκολα. Το manifesting έπλεε ήδη σαν σωσιβιάκι στον ωκεανό της πληροφορίας, απλώς η πανδημία το ξέβρασε στην αμμουδιά των social media (για την ιστορία, το hashtag #manifestation έχει χρησιμοποιηθεί πάνω από 8 εκατομμύρια φορές στο Instagram και πάνω από 25 δισεκατομμύρια φορές στο TikTok). Όπως λοιπόν συμβαίνει με τη θρησκευτική πίστη ή τις διάφορες πνευματικές μορφές wellness για κάποιους λειτουργεί. Αρκεί να μην φλερτάρει με τον φονταμεταλισμό και κυρίως να μην μας απομακρύνει από την ενδυνάμωση που μονάχα μια καλή ισορροπία λογικής - συναισθήματος μπορεί να μας προσφέρει. Το να αναγνωρίζει κανείς τι είναι εφικτό και ρεαλιστικό, πότε οφείλει να ξεπεράσει τα όρια του και τι θα κάνει τη ζωή του καλύτερη είναι προϊόν σκληρότερης δουλειάς από τη δημιουργία ενός κολάζ με τα πράγματα που θέλουμε να έρθουν στη ζωή μας.