
Η έννοια της "διατροφικής ελευθερίας" μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα: από το να αφήσεις πίσω σου τις περιοριστικές δίαιτες και την πίεση της κοινωνίας, μέχρι το να έχεις πρόσβαση σε υγιεινές τροφές που παράγεις μόνη σου. Κάποιοι το βλέπουν ως έναν τρόπο να ξεπεράσουν διατροφικές διαταραχές, ενώ άλλοι το χρησιμοποιούν για να χάσουν συνειδητά βάρος.
Στον χώρο της υγείας, όμως, η "διατροφική ελευθερία" είναι μια νέα, επαναστατική ιδέα που αμφισβητεί τα στερεότυπα της δίαιτας και το ιδανικό του πολύ αδύνατου σώματος. Υποστηρίζεται από ειδικούς όπως η Shana Spence, μια διαιτολόγο που πιστεύει σε μια προσέγγιση υγείας που δεν βασίζεται σε δίαιτες, και η δρ. Kera Nyemb-Diop που προωθεί την αποδοχή του σώματος, την απόλαυση του φαγητού χωρίς ενοχές και την επαναφορά της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μέσα στη διατροφή μας.
Πάμε να δούμε, λοιπόν, τι ακριβώς είναι η διατροφική ελευθερία, τι σημαίνει διαισθητική και συνειδητή διατροφή, και πώς αυτές σχετίζονται με την απώλεια βάρους, με βάση όσα λέγονται σε σχετικό άρθρο στο healthline με την ιατρική έγκριση της Kimberley Rose-Francis (RDN, CDCES, LD).
Τι είναι η διατροφική ελευθερία;
Η διατροφική ελευθερία σημαίνει να αφήσεις πίσω σου τις αυστηρές δίαιτες και να δώσεις στον εαυτό σου την άδεια να απολαμβάνει όλα τα φαγητά με μέτρο, εκτός αν έχεις κάποια αλλεργία ή ιατρικό πρόβλημα. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια υγιή σχέση με το φαγητό, όπου οι ενοχές δεν έχουν θέση.
Η διατροφική ελευθερία συνδέεται με τη διαισθητική και συνειδητή διατροφή, δύο προσεγγίσεις που μας μαθαίνουν να εμπιστευόμαστε και να ακούμε το σώμα μας, χωρίς να του επιβάλλουμε περιττούς περιορισμούς και οι οποίες συχνά βοηθούν άτομα με διατροφικές διαταραχές να ανακτήσουν την υγιή σχέση τους με το φαγητό.
Η ιστορία της διατροφικής ελευθερίας
Η ιδέα της διατροφικής ελευθερίας ξεκίνησε ως θεραπεία για διατροφικές διαταραχές, που δεν βασίζεται σε φάρμακα, αλλά σε αλλαγή νοοτροπίας, όπως η θετική εικόνα σώματος και η υγιής σχέση με το φαγητό. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι δίαιτες και η δυσαρέσκεια για το σώμα μας αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διατροφικών διαταραχών.
Επίσης, η όλη κουλτούρα της δίαιτας προωθεί την εικόνα του "ιδανικά αδύνατου" σώματος, κάτι που μπορεί να βλάψει την ψυχική υγεία και να οδηγήσει σε ανθυγιεινές συνήθειες. Παράλληλα, η απώλεια βάρους μέσω μιας δίαιτας δεν είναι συχνά μόνιμη, αφού πολλοί είναι εκείνοι που ξαναπαίρνουν ή και ξεπερνούν το αρχικό τους βάρος μέσα σε λίγα χρόνια.
Έτσι, η διατροφική ελευθερία έχει ως στόχο να καταπολεμήσει όλες αυτές τις αρνητικές συνέπειες και να βοηθήσει την καθεμία μας να έχει μια πιο υγιή σχέση με το φαγητό.
Διαφορές μεταξύ διατροφικής ελευθερίας, διαισθητικής και συνειδητής διατροφής
-Η συνειδητή διατροφή προέρχεται από την πρακτική της ενσυνειδητότητας και αφορά στο να είσαι παρούσα και να προσέχεις τις αισθήσεις σου όταν τρως.
-Η διαισθητική διατροφή βασίζεται στην αποδοχή του σώματός σου και στην απόρριψη της κουλτούρας της δίαιτας, ακολουθώντας βασικές αρχές όπως η αποδοχή του φαγητού και η φροντίδα του σώματος.
-Η διατροφική ελευθερία είναι πιο ευρύς όρος που μπορεί να περιλαμβάνει τις δυο προηγούμενες προσεγγίσεις ή να συνδυάζει στοιχεία διατροφής και απώλειας βάρους.
Και οι τρεις, όμως, αυτές μέθοδοι στοχεύουν στο να μειώσουν τους περιορισμούς στη διατροφή και να βελτιώσουν την σχέση σου με το φαγητό, χωρίς ενοχές ή ντροπή.
Συμβουλές για να εφαρμόσεις τη διατροφική ελευθερία
1. Βρες έναν διαιτολόγο που ειδικεύεται στη διαισθητική ή συνειδητή διατροφή.
2. Σταμάτα να βλέπεις τα τρόφιμα ως καλά ή κακά - σκέψου τον σκοπό που εξυπηρετούν κάθε φορά (ενέργεια, θρέψη, ευχαρίστηση).
3. Απέβαλε τις ενοχές γύρω από το φαγητό και άφησε τον εαυτό σου να απολαμβάνει τα αγαπημένα σου φαγητά.
4. Εστίασε σε συνήθειες που προάγουν την υγεία, όπως η καλή ενυδάτωση και η ευχάριστη φυσική δραστηριότητα.
5. Άκου το σώμα σου και τις ανάγκες του, όχι μόνο το ρολόι ή το πόσο φαγητό πρέπει να φας.
6. Τρώγε αργά και απόλαυσε την κάθε μπουκιά.
7. Πρόσεχε πως νιώθεις μετά από κάθε τροφή και προτίμησε εκείνες που σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά.
Διαισθητική διατροφή και απώλεια βάρους
Η σκόπιμη απώλεια βάρους σημαίνει ότι προσπαθείς συνειδητά να μειώσεις το βάρος σου. Αν και η διαισθητική διατροφή συνδέεται με την απώλεια βάρους, δεν είναι σχεδιασμένη ως μέθοδος για να το πετύχει αυτό. Αντίθετα, βοηθά το σώμα να βρει το φυσικό του ισορροπημένο βάρος.
Η συνειδητή διατροφή επίσης δεν στοχεύει στην απώλεια βάρους, αλλά μπορεί να συνδυαστεί με προγράμματα που ενσωματώνουν την ενσυνειδητότητα για πιο αργή και υγιή απώλεια βάρους.
Συμπέρασμα
Η διατροφική ελευθερία σε ενθαρρύνει να ακούς το σώμα σου και να απολαμβάνεις το φαγητό χωρίς ενοχές. Δεν έχει να κάνει τόσο με την απώλεια βάρους, αλλά, κυρίως, με την καλλιέργεια μιας υγιούς και ισορροπημένης σχέσης με το φαγητό και τον εαυτό σου.