iStock
Μπήκε και επίσημα ο μήνας Οκτώβριος, ο οποίος έχει θεσμοθετηθεί διεθνώς ως μήνας πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για μια πολύ σοβαρή ασθένεια - τον καρκίνο του μαστού.
Ο καρκίνος του μαστού, μια τόσο προσωπική και ευαίσθητη υπόθεση, είναι ταυτόχρονα ένα θέμα δημόσιας υγείας που απαιτεί να μιλήσουμε ανοιχτά, να ενημερωθούμε και να δραστηριοποιηθούμε για αυτό. Στη διάρκεια αυτού του μήνα, έχουμε την ευκαιρία, αλλά και την ευθύνη, να ενθαρρύνουμε όλες τις γυναίκες να προστατεύσουν τον εαυτό τους, να ακολουθήσουν τις σωστές πρακτικές πρόληψης και να μάθουν πώς να εντοπίζουν τα πρώτα σημάδια αυτής της ασθένειας.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αρκετοί παράγοντες που διαμορφώνουν τον κίνδυνο για τον καρκίνο του μαστού είναι εντελώς εκτός του ελέγχου μας. Μεταξύ αυτών είναι η κληρονομικότητα, το οικογενειακό ιστορικό, η εθνικότητα, η πυκνότητα του μαστού και το φύλο. Όμως, οι επιλογές σχετικά με τον τρόπο ζωής μας μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2017 από την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS), σχεδόν το 42% των διαγνώσεων καρκίνου και το 45% των θανάτων στις ΗΠΑ συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο. Για τον καρκίνο του μαστού ειδικότερα, η ACS εκτιμά ότι περίπου το 30% των διαγνώσεων καρκίνου του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι μέχρι και το 50-70% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού μπορεί να προληφθούν ανάλογα με το πότε οι άνθρωποι υιοθετούν συμπεριφορές και αλλαγές στον τρόπο ζωής τους που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.
Ενώ οι ερευνητές συνεχίζουν να μελετούν πλήρως τα αίτια του καρκίνου του μαστού για να προλάβουν τη νόσο μέσω πιο έξυπνου ελέγχου ή ακόμη και εμβολίων, έχουν εντοπίσει αρκετούς αποδεδειγμένους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού, πολλοί από τους οποίους είναι δυνητικά τροποποιήσιμοι.
Αν, λοιπόν, ψάχνετε τρόπους για να μειώσετε τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού και άλλων ασθενειών, όπως η καρδιοπάθεια και ο διαβήτης, έχουμε συγκεντρώσει σχετικές έρευνες και συμβουλές με βάση όσα λέγονται σε άρθρο στο BCRF (Breast Cancer Research Foundation) με την επιστημονική έγκριση της Dorraya El-Ashry, PhD.
Τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού
Αν και οι επιλογές στον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν γενικότερα τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού, οφείλουμε να πούμε πως δεν υπάρχει εγγυημένη "δίαιτα κατά του καρκίνου του μαστού", πρόγραμμα γυμναστικής, "τροφή-θαύμα κατά του καρκίνου" ή άλλος χρυσός κανόνας που εγγυάται την πλήρη πρόληψή του. Γυναίκες, (αλλά ακόμη και άνδρες σε μικρότερο ποσοστό) που τα κάνουν όλα σωστά - κάνουν υγιεινές επιλογές, θηλάζουν μετά τον τοκετό, διατηρούν το ιδανικό βάρος και πολλά άλλα - μπορεί να διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού λόγω παραγόντων που είναι εκτός του ελέγχου τους.
Πάμε, όμως, να δούμε παρακάτω 10 πράγματα που μπορείτε να κάνετε, τα οποία μπορεί να προλάβουν και να μειώσουν τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού και άλλων ασθενειών, όπως οι καρδιοπάθειες και ο διαβήτης.
1. Προσπαθήστε να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος και να αποφύγετε την αύξησή του
Η σχέση μεταξύ του σωματικού βάρους και του κινδύνου για καρκίνο του μαστού και των αποτελεσμάτων του είναι πολύπλοκη. Οι ερευνητές του BCRF, καθώς και άλλοι, συνεχίζουν να μελετούν τη σύνδεση αυτή.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία μετά την εμμηνόπαυση αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και ενδέχεται να επιδεινώσουν την πορεία της νόσου μετά τη διάγνωση, ανεξαρτήτως ηλικίας. Δεδομένα από την ACS συνδέουν την αύξηση των ποσοστών καρκίνου του μαστού με θετικούς υποδοχείς ορμονών (HR+) σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με την αύξηση της παχυσαρκίας.
Οι ερευνητές του BCRF έχουν δείξει ότι η χρόνια παχυσαρκία επιταχύνει την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού τύπου βασικού, ο οποίος είναι από τους πιο επιθετικούς υποτύπους, ενώ η αύξηση βάρους κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση. Άλλοι ερευνητές έχουν βρει ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με υγιές βάρος, αλλά με υψηλά επίπεδα σωματικού λίπους μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, κάτι που υποδεικνύει ότι "ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει αναγνωρίσει κίνδυνο για την ανάπτυξη καρκίνου", σύμφωνα με τον ερευνητή του BCRF, δρ. Neil Iyengar.
Τα καλά νέα είναι ότι οι μελέτες δείχνουν σταθερά ότι η απώλεια βάρους και η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Μια μελέτη του 2020 που υποστηρίχθηκε από το BCRF, υπό την καθοδήγηση του δρ. Walter Willett, έδειξε ότι οι γυναίκες άνω των 50 που κατάφεραν να χάσουν τουλάχιστον 4,5 κιλά μπορεί να μειώσουν τον μελλοντικό κίνδυνο καρκίνου του μαστού κατά 32%.
"Αυτά τα ευρήματα, σε συνδυασμό με τις γνωστές συνδέσεις μεταξύ του σωματικού βάρους, των επιπέδων οιστρογόνων στο αίμα και του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, παρέχουν ισχυρές αποδείξεις ότι ακόμη και η μέτρια απώλεια βάρους αργότερα στη ζωή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού", δήλωσε ο δρ. Willett.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμη και η αποφυγή αύξησης βάρους μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στον μελλοντικό κίνδυνο για ασθένειες, μειώνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού κατά 50%. Το να επιιστρέψει κανείς, για παράδειγμα, στο βάρος που είχε όταν πήγαινε λύκειο μπορεί να είναι ανέφικτο και να οδηγήσει σε διακυμάνσεις του βάρους, καθώς και σε γενική αύξηση του βάρους, ανέφερε ο ερευνητής του BCRF, δρ. Graham Colditz , στο podcast του BCRF. Η σύστασή του: Παρακολουθήστε τη ζυγαριά σας για να διατηρήσετε το βάρος σας σταθερό, ενώ ταυτόχρονα υιοθετήστε περισσότερες υγιεινές συνήθειες.
"Αν όλοι αποφεύγαμε να πάρουμε βάρος τα επόμενα 10 χρόνια, η χώρα θα ήταν πιο αδύνατη από το αν όλοι συνεχίζαμε να παίρνουμε ένα ή δύο κιλά τον χρόνο", είπε. "Στόχος: Να παρακολουθούμε το βάρος μας και να προσέχουμε τη ζυγαριά μας, αντί να κάνουμε ό,τι συνηθίζουμε ως κοινωνία: Βάζουμε νέους στόχους για τη νέα χρονιά, προσπαθούμε να χάσουμε βάρος, τα παρατάμε, το ξαναπαίρνουμε. Είναι κάτι που συνεχώς ανεβοκατεβαίνει".
2. Τρώτε λιγότερο κρέας
Μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος (όπως βοδινό, χοιρινό, αρνί κ.ά.), ζωικών λιπαρών και επεξεργασμένων κρεάτων (μπέικον, αλλαντικά, λουκάνικα κ.λπ.) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και άλλων καρκίνων, για λόγους που ακόμη μελετώνται.
Για αυτό, προτιμήστε φυτικές πηγές πρωτεΐνης, όπως φασόλια, φακές, ξηρούς καρπούς και κινόα, και περιορίστε την κατανάλωση κρέατος.
3. Τρώτε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και ολικής άλεσης προϊόντα
Μια διατροφή χαμηλή σε φρούτα και λαχανικά σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, ειδικά για τον τύπο καρκίνου του μαστού που είναι αρνητικός για τους υποδοχείς οιστρογόνων (ER-). Οι διατροφικές οδηγίες του USDA συνιστούν δύο κούπες φρούτων και δύομισι κούπες λαχανικών κάθε μέρα, αν και πολλοί φαίνεται στατιστικά πως δυσκολεύονται να φτάσουν αυτόν τον στόχο.
"Τα πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι, το λάχανο και τα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν συχνά αδύναμο σημείο σε πολλές διατροφές", είπε ο δρ. Willett στο BCRF. "Στην πραγματικότητα, στις έρευνές μας διαπιστώσαμε ότι περίπου το 50% των Αμερικανών δεν τρώνε σχεδόν καθόλου πράσινα λαχανικά".
Τα λαχανικά, τα φρούτα και τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι ασυναγώνιστες πηγές φυτικών ινών, οι οποίες μπορεί να παίζουν ρόλο στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού. Έρευνες που υποστηρίζονται από το BCRF έχουν δείξει ότι η υψηλότερη κατανάλωση φυτικών ινών στην παιδική ηλικία σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού στο μέλλον.
Τα σταυρανθή λαχανικά (όπως το κουνουπίδι, το μπρόκολο, το λάχανο κ.λπ.) και τα φυλλώδη λαχανικά είναι επίσης πλούσια σε καροτενοειδή - φυτικά χρωστικά που δρουν ως αντιοξειδωτικά - τα οποία μπορεί να συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού με αρνητικούς υποδοχείς οιστρογόνων.
Συνεπώς, στόχος είναι να καταναλώνετε μια ισορροπημένη ποικιλία λαχανικών, φρούτων και προϊόντων ολικής αλέσεως, να αυξήσετε τις φυτικές πρωτεΐνες και να μειώσετε τις ζωικές/κρεατικές πρωτεΐνες.
4. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι το αλκοόλ είναι γνωστό καρκινογόνο: Έως και το 6% των διαγνώσεων καρκίνου και το 4% των θανάτων έχουν συνδεθεί με την κατανάλωσή του. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα και να προκαλέσει βλάβες στο DNA, αλλά η σύνδεσή του με τον κίνδυνο καρκίνου συνεχίζει να μελετάται.
Ωστόσο, ακόμη και η μέτρια κατανάλωση (έως ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο ποτά για τους άνδρες) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και ιδιαίτερα για τον καρκίνο του μαστού με θετικούς υποδοχείς ορμονών (HR+). Οι γυναίκες που καταναλώνουν από δύο έως τρία αλκοολούχα ποτά την ημέρα έχουν 20% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο σε σχέση με εκείνες που δεν πίνουν καθόλου.
Αν ο στόχος σας είναι να μειώσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, εξετάστε την κατανάλωση αλκοόλ και περιορίστε την σημαντικά ή διακόψτε την εντελώς.
5. Σταματήστε το κάπνισμα
Χρειάζεστε ακόμα έναν λόγο για να κόψετε το κάπνισμα; Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του καπνίσματος και αυξημένου κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, καθώς και άλλων καρκίνων.
Οι γυναίκες που καπνίζουν αυτή τη στιγμή ή κάπνιζαν στο παρελθόν και έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, έχουν ακόμη υψηλότερο κίνδυνο. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να κόψετε οριστικά τα τσιγάρα.
6. Κινηθείτε
Η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Η αερόβια άσκηση και η ενδυνάμωση δεν βοηθούν μόνο στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με μια ισορροπημένη διατροφή, αλλά μπορούν, επίσης, να βελτιώσουν τα αποτελέσματα και να μειώσουν την υποτροπή μετά από διάγνωση καρκίνου του μαστού. Η άσκηση μπορεί, ακόμη, να ανακουφίσει από τα δυσάρεστα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Αν δεν έχετε ήδη φτάσει στα συνιστώμενα 30 λεπτά την ημέρα, δεν είναι ποτέ αργά να προσπαθήσετε. Οι ερευνητές του BCRF συνιστούν να ξεκινήσετε κάνοντάς κάτι, οτιδήποτε, που σας κινεί και σας αρέσει, ώστε να το συνεχίσετε. Είτε περπατάτε, τρέχετε, ασχολείστε με την κηπουρική, παίζετε τένις, γυμνάζεστε στο σπίτι ή κάνετε οτιδήποτε άλλο, αν αυξάνετε τον καρδιακό σας ρυθμό, αποκομίζετε όλα τα οφέλη.
7. Θηλάστε, αν μπορείτε
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο θηλασμός μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, πιθανώς επειδή μειώνει τον αριθμό των εμμηνορρυσιακών κύκλων που έχει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Αν μπορείτε να θηλάσετε, κάντε το γνωρίζοντας ότι μπορεί να αποκομίσετε κάποιο μικρό προστατευτικό όφελος.
8. Αξιολογήστε τη χρήση ορμονών
Οι μέθοδοι αντισύλληψης που βασίζονται σε ορμόνες (όπως το χάπι και οι ενδομήτριες συσκευές) και η ορμονική θεραπεία στην εμμηνόπαυση (γνωστή και ως θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε μια γυναίκα.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτός ο κίνδυνος δεν είναι ο ίδιος για όλες τις γυναίκες και για πολλές από αυτές τα οφέλη αυτών των θεραπειών ξεπερνούν κατά πολύ τον κίνδυνο. Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, ο τρόπος ζωής σας, το χρονικό διάστημα που χρησιμοποιείτε αυτές τις μεθόδους και άλλοι παράγοντες είναι επίσης σημαντικοί.
Πάντα να συζητάτε τον προσωπικό σας κίνδυνο καρκίνου του μαστού και τη χρήση ορμονών με τον γιατρό σας.
9. Γνωρίστε το οικογενειακό σας ιστορικό
Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, τείνουν να εστιάζουν στην πλευρά της μητέρας. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι να εξετάσετε και την πλευρά του πατέρα. Τα γονίδια που σχετίζονται με την προδιάθεση για καρκίνο του μαστού, για παράδειγμα, μπορεί να εκδηλώνονται διαφορετικά στους άνδρες και στις γυναίκες.
Αν δεν γνωρίζετε ήδη το ιστορικό καρκίνου του μαστού και άλλων καρκίνων και από τις δύο πλευρές της οικογένειάς σας, ζητήστε το. Μια πλήρης εικόνα του οικογενειακού σας ιστορικού μπορεί να βοηθήσει στη συζήτηση με τον γιατρό σας και να καθοδηγήσει καλύτερα την αξιολόγηση του χρόνου που πρέπει να κάνετε εξετάσεις, καθώς και των αλλαγών στον τρόπο ζωής που πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα.
10. Αν γνωρίζετε ότι έχετε υψηλό κίνδυνο, εξετάστε τις άλλες επιλογές σας
Αν γνωρίζετε ήδη ότι έχετε πολύ υψηλότερο από το φυσιολογικό κίνδυνο για καρκίνο του μαστού (λόγω γονιδιακής μετάλλαξης που σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού, όπως BRCA1/2 ή PALB2 π.χ.) μπορεί να έχετε πρόσθετες επιλογές για να μειώσετε τον κίνδυνο σας, όπως φαρμακευτική αγωγή, χειρουργικές επεμβάσεις και εντατικότερη παρακολούθηση.
Όπως πάντα, συζητήστε τις επιλογές σας με τον γιατρό σας.
Διαβάστε Επίσης
