pexels
Είσαι από τους ανθρώπους που συνεχώς αναβάλλουν πράγματα και αφήνουν υποχρεώσεις, εργασίες και μικροδουλειές για την τελευταία στιγμή; Δεν είσαι η μόνη... πολλοί "πάσχουμε από την ασθένεια" της αναβλητικότητας. Όμως, για να την αντιμετωπίσουμε και να πάψουμε να χασομεράμε και να σπαταλάμε τον χρόνο μας οπουδήποτε αλλού εκτός από εκεί που πρέπει, καλό είναι να δούμε γιατί το κάνουμε αυτό στον εαυτό μας και αν και πώς ενδεχομένως μπορούμε όντως να το σταματήσουμε.
Πάμε, λοιπόν, να τα δούμε όλα αναλυτικά παρακάτω, με βάση όσα αναφέρονται σε σχετικό άρθρο στο theconversation.
Τι σημαίνει ότι είσαι αναβλητική;
Η αναβλητικότητα δεν είναι μόνο το να μην ξεκινάς κάτι. Είναι και το να το παρατάς στη μέση ή να το αφήνεις κυριολεκτικά για την τελευταία στιγμή. Αν πιάνεις τον εαυτό σου να σκέφτεται "θα το κάνω αργότερα” ή "θα το στείλω λίγο καθυστερημένα”, τότε ναι, είσαι αναβλητική. Μπορεί κιόλας να έχεις ψάξει και στο Google "γιατί αναβάλλω τα πάντα;” ενώ… ακριβώς αυτό έκανες εκείνη τη στιγμή!
Η αναβλητικότητα δεν σημαίνει, όμως, ότι είσαι τεμπέλα ή κακή στη διαχείριση του χρόνου σου. Στην ουσία, δεν πρόκειται για ένα ελάττωμα χαρακτήρα, αλλά για έναν μηχανισμό αντίδρασης απέναντι σε συναισθήματα όπως άγχος, φόβο ή αμφιβολία.
Γιατί το κάνεις;
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αναβλητικότητα είναι συχνά ένας τρόπος να αποφύγουμε δυσάρεστα συναισθήματα. Αναβάλλουμε εργασίες που μας φαίνονται βαρετές, δύσκολες ή χωρίς νόημα. Αποφεύγουμε, επίσης, δραστηριότητες που μας προκαλούν στρες ή πόνο, όπως το να συμπληρώσουμε μια φορολογική δήλωση ή να ασχοληθούμε με κάτι που μας φέρνει αντιμέτωπους με κάποιου είδους απώλεια ή ευθύνη.
Πίσω από αυτή τη συμπεριφορά, όμως, μπορεί να κρύβονται και βαθύτερα αίτια:
-Τελειομανία: ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να γίνει τόσο έντονος, που σε εμποδίζει να ξεκινήσεις.
-Χαμηλή αυτοεκτίμηση: όταν πιστεύεις ότι "μάλλον δεν θα τα καταφέρω”, είναι εύκολο να μην κάνεις τίποτα.
-Διάσπαση προσοχής: οι συνεχείς ειδοποιήσεις και περισπασμοί δυσκολεύουν τη συγκέντρωση, αλλά συχνά είναι και ένας τρόπος να αποφύγεις την ίδια την εργασία.
Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η δυσκολία να ολοκληρώνεις πράγματα μπορεί να συνδέεται με κάποια υποκείμενη δυσκολία, όπως η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Αν νιώθεις ότι η αναβλητικότητα επηρεάζει ουσιαστικά την καθημερινότητά σου, είναι καλό να το συζητήσεις με κάποιον ειδικό.
Είναι ποτέ η αναβλητικότητα χρήσιμη;
Ίσως ναι, αλλά μόνο ως έναν βαθμό. Κάποιοι άνθρωποι λειτουργούν καλύτερα υπό πίεση. Η προθεσμία που πλησιάζει μπορεί να τους δίνει το έξτρα κίνητρο για να συγκεντρωθούν και να τελειώσουν μια εργασία. Σε αυτή την περίπτωση, το να αφήνεις κάτι για αργότερα μοιάζει με στρατηγική: "Θα το κάνω, αλλά όταν θα έχω την ενέργεια να το πετύχω γρήγορα”.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως αυτή η τακτική σπάνια δουλεύει μακροπρόθεσμα. Η αναβλητικότητα μπορεί προσωρινά να μας κάνει να νιώσουμε ανακούφιση ("τουλάχιστον δεν χρειάζεται να το κάνω τώρα”), αλλά το συναίσθημα αυτό διαρκεί λίγο. Μετά έρχεται η ενοχή, η αυτοκριτική, το άγχος και τελικά το άσχημο συναίσθημα ότι πάλι δεν τα κατάφερες.
Με τον καιρό, αυτή η συνήθεια μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τη διάθεσή σου, αλλά και τη νοητική σου υγεία. Έρευνες, για παράδειγμα, έχουν συνδέσει τη χρόνια αναβλητικότητα με υψηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, χαμηλότερη εργασιακή απόδοση και ακόμη και λιγότερες επαγγελματικές ευκαιρίες.
5 βήματα για να σταματήσεις να αναβάλλεις τα πάντα
1. Αναγνώρισέ το
Το πρώτο βήμα είναι πάντα η παραδοχή. Πες το ξεκάθαρα στον εαυτό σου: "Αναβάλλω αυτό το πράγμα”.
Όταν ονομάζεις τη συμπεριφορά, μπορείς να την κατανοήσεις και να τη διαχειριστείς.
2. Βρες το "γιατί"
Αναρωτήσου: "Γιατί δεν το ξεκινώ;". Σε τρομάζει το αποτέλεσμα; Σε πιέζει η τελειότητα; Ή μήπως απλώς δεν σε ενδιαφέρει πραγματικά;
Αν βλέπεις ότι πίσω από την αναβλητικότητα κρύβεται φόβος ή χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί να βοηθήσει να δουλέψεις πάνω σε αυτό με γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία ή άλλες πρακτικές αυτοβελτίωσης.
3. Ξεκίνα με τις προτεραιότητες σου
Κοίτα τη λίστα σου και ρώτα τον εαυτό σου: "Τι είναι πιο σημαντικό τώρα;”. Σπάσε τις μεγάλες εργασίες σε μικρότερα, πιο εύκολα κομμάτια. Κάνε μικρά διαλείμματα και μην τα περιμένεις όλα τέλεια.
Αν συνήθως αφήνεις τα βαρετά πράγματα για το τέλος, δοκίμασε να τα κάνεις πρώτα το πρωί, πριν προλάβεις να τα αποφύγεις.
4. Κόψε τους περισπασμούς
Απενεργοποίησε τις ειδοποιήσεις, βάλε το κινητό σου στο "μην ενοχλείτε”, πες στους γύρω σου ότι για λίγο θα είσαι εκτός σύνδεσης. Όρισε συγκεκριμένο χρόνο για συγκέντρωση και τήρησέ τον.
Ακόμη και 25 λεπτά απόλυτης προσοχής (π.χ. με την τεχνική Pomodoro) μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά.
5. Αντάμειψε τον εαυτό σου
Η ζωή δεν είναι μόνο υποχρεώσεις - χρειάζεται και μικρές ανταμοιβές. Όταν ολοκληρώνεις μια εργασία ή καταφέρνεις να συγκεντρωθείς χωρίς περισπασμούς, κάνε κάτι ευχάριστο μετά: πήγαινε μια βόλτα ή για καφέ, δες ένα επεισόδιο της αγαπημένης σου σειράς κ.λ.π.
Η ανταμοιβή λειτουργεί σαν θετική ενίσχυση. Σιγά-σιγά, ο εγκέφαλός σου θα αρχίσει να συνδέει τη δράση με ευχαρίστηση κι έτσι θα γίνει πιο εύκολο να ξεκινάς κάτι χωρίς να το καθυστερείς.
Λίγη κατανόηση κάνει τη διαφορά
Η αναβλητικότητα δεν είναι τεμπελιά, αλλά μία αντίδραση. Αντί να κρίνεις τον εαυτό σου, δοκίμασε να τον καταλάβεις. Κάθε μικρό βήμα μετράει: είτε με το να ανοίξεις ένα αρχείο, είτε να γράψεις την πρώτη πρόταση, είτε απλώς να κάνεις την αρχή για 5 λέπτα. Έτσι, μαθαίνεις ότι δεν χρειάζεται να είσαι τέλεια για να ξεκινήσεις - απλώς να ξεκινήσεις για να προχωρήσεις.
Διαβάστε Επίσης
